अमेरिका - एच-१बी विधेयक पेश भएपछि ट्रम्पको अमेरिका तथा विश्वका विभिन्न देशमा चर्को विरोध भइरहेका बेला उनका समर्थकहरु भने आप्रवासीहरुलाई धम्की दिन उनीहरुको कोठा कोठामा पुग्न थालेका छन्।
ट्रम्पका समर्थकहरुले अमेरिकामा रहेका नेपालीहरुलाई पनि कोठामै पुगेर अमेरिका छाड्न आदेश दिएका हुन्। नेपालबाट पढ्नका लागि अमेरिका पुगेकी विद्यार्थी रिया अधिकारी बस्दै आएको छात्राबासको कोठाको ढोकामा उनलाई अमेरिका छाडेर जान भन्दै चेतावनीयुक्त सन्देश लेखिएको हो। जर्जिया राज्यको मेकन शहरस्थित महिला कलेज वेस्यलेनको छात्रबासको कोठाको ढोकामा सेतो पाटीमा ‘गो अवे इमिग्रेन्ट आप्रवासीहरु जाओ ट्रम्प भन्दै धम्कीपूर्ण भाषामा लेखेको सन्देश पाइएपछि त्रासको माहोल बनेको छ। तर ट्रम्पका समर्थकको यो धम्कीपूर्ण सन्देशको रियाले फेसबुकमार्फत कडा जबाफ दिएकी छन्।
उनले यो धम्कीले आफू बिचलित नभएको भन्दै आफूलाई अझै शक्तिशाली बनाएको उल्लेख गरेकी छन्। हामीलाई यो सन्देश छाड्नेहरुमाथि पैदा भएको घृणाले आफूसँग कति समर्थन छ भन्ने देखाएको छ, उनले भनेकी छन्,‘तिमीले मलाई एक्ली सोच्यौ होला। तर, तिमीले बुझ मसँग सेना पनि छ। अब तिमीले मलाई संगठित गर्न झनै सहयोग गरिदियौ।’ म्याकोन डटकमका अनुसार रिया बस्दै आएको छात्राबासमा रहेका अन्य आप्रवासी विद्यार्थीहरुका ढोकामा पनि यस्तै धम्कीपूर्ण सन्देश लेखिएका छन्। समाचार अनुसार आप्रवासीविरुद्ध भड्काउपूर्ण धम्कीयुक्त सन्देश लेखिएपछि रियाले पढ्दै आएको कलेजको पढाई पनि मङ्गलबार रोकिएको थियो। धम्की दिएको यो घटना सार्वजनिक भएपछि अमेरिकामा आप्रवासीको पक्षमा अझै जबरजस्त माहोल बनेको छ।
केही दिनयता चर्केको विरोधको स्वरले अझै उचाई लिइरहेको छ। घटनाबारे जानकारी पाएपछि रिया पढ्दै आएको कलेजमा प्रमुख रुथ नक्सले सामूहिकता नै आफूहरुको बल भएको बताउँदै यसबाट बिचलित नहुन पनि अपिल गरेका छन्। एच-१बी भिसासम्बन्धी विधेयक अमेरिकी संसदबाट पारित भएमा आप्रवासी दक्ष कामदारको अमेरिका प्रवेश धेरै कठिन हुने भएको छ। नयाँ प्रावधानमा आप्रवासी कामदारलाई रोजगारी दिने कम्पनीले अब बार्षिक तलब १ लाख ३० हजार डलर पुर्याउनुपर्ने भएको छ। यसअघिसम्म वार्षिक ६० हजार तलब दिए पुग्ने प्रावधान थियो ।
यसको सबैभन्दा धेरै मार भारतीय आईटी कम्पनीहरुलाई पर्ने भएको छ । त्यहाँबाट बर्षेनि बीसौँ हजार नागरिक पढ्न तथा रोजगारीका लागि एच-१बी भिसाको प्रयोग गरेर अमेरिका पुग्छन्। नेपालबाट पनि एच-१बी भिसाको प्रयोग गरेर बर्सेनि करिब १२ सय जना नेपाली युवा युवती अमेरिका पुग्ने गरेका छन् । डीभी लोट्रीबाट अमेरिका पुग्ने नेपालीको सङ्ख्या अलग्गै छ। साझा डटकमबाट
अज्ञात व्यक्तिले गोली चलाएर वीरेन्द्रको वंशनाश गरेको दाबी गरेका छन् । १९ जेठ २०५८ मा नारायणहिटीको त्रिभुवन सदन (घटनास्थल) मा ड्युटीमा रहेका तत्कालीन सैनिक हवल्दार लालबहादुर लम्तेरी मगरका अनुसार हत्याराले पहिलो गोली नै दीपेन्द्रलाई हानेको थियो ।दरबार हत्याकान्डको तीन महिनापछि हत्याको अभियोगमा मुद्दा चलेर अहिले नख्खु कारागारमा रहेका लम्तेरी मगरले गत साता नयाँ पत्रिकासित लामो
कुराकानी गरे । उनले यतिसम्म भने, ‘दीपेन्द्रको ढाडमा ६ राउन्ड र बायाँ कन्चटमा एउटा ब्रस्ट फायर भएको हो ।’ हरेक महिनाको अन्तिम शुक्रबार ‘गुड फ्राइडे’ मनाउने क्रममा त्यस रात (१९ जेठ २०५८) भोजमा सरिक तत्कालीन राजा वीरेन्द्रसहित उनको परिवारका पाँचैजना र नातेदारको पनि हत्या भएको थियो ।
सरकारले पहिले स्वचालित हतियार पड्किएको बताएको थियो भने पछि दीपेन्द्रले गोली चलाएर आफ्नै बाबु, आमा, भाइ र बहिनी मारेको प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको थियो । दीपेन्द्रले गोली चलाएका होइनन्, षड्यन्त्रपूर्वक वंश नै नाश गरेर दीपेन्द्रलाई दोषी बनाइएको हो भन्ने चर्चा जनमानसमा भए पनि घटनाका कुनै पनि प्रत्यक्षदर्शीले दीपेन्द्र हत्यारा होइनन् भनेर बयान दिएका थिएनन् ।
‘दीपेन्द्रले होइन, नकाव लगाएर उनको जस्तै अनुहार बनाएको हतियारधारीले’ गोली चलाएको थियो भन्ने लम्तेरी घटनाको पहिलो ‘प्रत्यक्षदर्शी’ हुन् । उनका अनुसार नकावधारी तत्कालीन शाहजादा पारस शाहसँगै भित्र आएका थिए । ‘भोज चलिरहेको बेला पारस गाडीमा बाहिरए,’ लम्तेरीले भने, ‘केहीबरेपछि त्यही गाडीमा दीपेन्द्रको मुखुन्डोधारी भित्र आएको हो ।’ लम्तेरीले घटना हुँदा दीपेन्द्र आफ्नै खोपीमा रहेको पनि बताए । ‘मलाई नै थाहा छ- दीपेन्द्र सरकार नसा लागेर खोपीमा सुतेका थिए, नकावधारीले पहिलो गोली त्यहीँ चलाएका हुन्, त्यसपछि चारैतिरबाट गोली चल्यो, मचाहिँ केराघारीमा ल्यान्ड पोजिसनमा बसेर बचेँ ।
’ लम्तेरी मगरका अनुसार दीपेन्द्र आफ्नै खोपीमा मरेका हुन् । ‘दुईजना एडिसीले लास उठाएर सैनिक प्रहरीको गाडीमा छाउनी पुर्याएका हुन् । दीपेन्द्र त्यतिबेलै मरिसकेका थिए,’ उनले भने । वीरेन्द्र र नीराजनको लास आफूले पनि उठाएको उनले बताए । ‘मैले पनि वीरेन्द्र र नीराजन सरकारको लास उठाएको हुँ,’ उनले भने, ‘वीरेन्द्र सरकारको लास लिएर सैनिक अस्पताल जानेमा म पनि थिएँ । सैनिक प्रहरीको गाडीमा म पछाडि बसेको थिएँ । बाटोमा वीरेन्द्रले सानो स्वरमा दुख्यो, दुख्यो भनेको मैले सुनेको हुँ ।
अस्पताल पुगेपछि के भयो थाहा छैन ।’ गोलीको वषर्ात्पछि सन्नाटा छाएको घटनास्थलमा पारस खालीखुट्टामै आएको उनले बताए । ‘ल अब हस्पिटल लैजानुपर्यो भनेका थिए पारसले,’ लम्तेरीले भने, ‘पारस र उनका परिवारलाई केही पनि भएको थिएन ।’ खोपीमा सुतेका दीपेन्द्र त्यहीँ मारिएको देखेका लम्तेरीले पछि दीपेन्द्र नै हत्यारा हुन् भन्दै प्रतिवेदन आएपछि आश्चर्यमा परेको बताए । दीपेन्द्र निर्दोष हुन् भन्दै उनले दरबारमा बिन्तीपत्र पनि हालेका थिए । ‘घटनाको साता दिनभित्रै जेठ २५ गते मसहित लेसनायक नरेन्द्र थापामगर, हवल्दार शिव कुँवर, नायक गुणबहादुर पुन र एउटा सिपाही भएर दरबारको प्रमुख सचिवालयमा बिन्तीपत्र हाल्यौं,’ लम्तेरीले भने, ‘हामीले बेनामी बिन्तीपत्रमा दीपेन्द्रबाट घटना भएको होइन, यसको निष्पक्ष छानबिन होस् भन्यौं ।’ आफ्नो अभिभावकजस्तो मान्छे दीपेन्द्र मारिएपछि ‘त्यतिसम्मको दुस्साहस’ गरेको उनले बताए । तर ‘कतैबाट पोल खुलेपछि २९ जेठमै आफ्नै हाकिमहरूद्वारा समातिएको’ उनले बताए । ‘पहिले दरबारमा आतंक मच्चाएको भन्दै समातियो, पछि एउटा होटलमालिकलाई मारेको भन्ने झुटो केस चलाएर मुद्दा हालियो ।
’ आफू कलाकार पनि भएकोले दीपेन्द्रको प्यारो मान्छे भएको दाबी गर्दै उनले भने, ‘म सांगीतिक क्षेत्रको मान्छे, बाजा बजाउन, नाच्न, गाउन र खेल खेल्न सधैं अघि सर्थें, त्यसैले पनि दीपेन्द्र सरकारका लागि म निकै प्यारो मान्छे थिएँ ।’ उनले दीपेन्द्रलाई मुड भएको बेला खोपीमै गएर गीत गाउने गरेको पनि बताए । ‘गीत सुन्नुपर्यो भने त्यो डल्लुलाई बोलाऊ भन्ने हुकुम हुन्थ्यो । म खोपीमै जान्थें । गीत सुनाएर खुसी पार्थें,’ उनले भने । उनका अनुसार संगीतकार प्रवीण गुरुङलाई गाडीले किचेर मारेको आरोपमा तत्कालीन राजा वीरेन्द्रले पारसलाई कारबाही गर्न खोजेका थिए । ‘तर पारसको चुनौतीका कारण उनी (वीरेन्द्र) पछि हटे,’ उनले भने । लम्तेरी मगरका अनुसार प्रवीण गुरुङ मारिनुअघि श्रुतिले चलाएको कारको ठक्करले दरबारभित्रै तनहुँ घर भएका पुरानो गोरखगणका सिपाही मारिएका थिए ।
‘ऊ ड्युटीमै उभिएको बेला गाडीको ठक्करले मर्यो । पछि बाहिर तालिमका बेला एम्बुसमा परेर मारियो भनेर परिवारलाई क्षतिपूर्ति दिइयो ।’ पारसले आफूलाई भन्दा अघि श्रुतिलाई कारबाही गर्न वीरेन्द्रलाई चुनौती दिएपछि वीरेन्द्र मत्थर भएको लम्तेरीले बताए । दरबार हत्याकान्ड दीपेन्द्रले नगराएको भन्ने बिन्तीपत्र लेखेको चार दिनमा पक्राउ गरिएका लालबहादुर सोह्रखुट्टेस्थित आरामदायी लजका मालिक उत्तमराज पाण्डेको हत्या अभियोगमा जेल परेका हुन् । उनी जन्मकैदको सजाय नख्खु जेलमा बसेर भोगिरहेका छन् ।
‘म निर्दोष छु,’ उनले भने, ‘मलाई जेल हाल्ने कुनै आधार थिएन, तर म गरिबको छोरोलाई कानुनले पत्याएन ।’ उनको मुद्दा हेरेका अधिवक्ता भूमिनन्द चुँडालले पनि लम्तेरी निर्दोष रहेको जिकिर गरे । ‘लालबहादुरलाई जेल हाल्नुपर्ने कुनै आधार छैन,’ उनले नयाँ पत्रिकासँग भने, ‘उनलाई हत्याको अभियोग लगाइएको छ, तर त्यसको कुनै पनि प्रमाण छैन । ऊ सफाइ पाउनुपर्ने मान्छे हो ।’ नख्खु कारागारका जेलर चन्द्रप्रसाद देवकोटाले लालबहादुर कर्तव्य ज्यान मुद्दामा जेलमा रहेको बताए । देवकोटाका अनुसार उनी २ भदौ २०५८ देखि जेल छन् । जेलको रेकर्डअनुसार लम्तेरी पुरानो गोरखगणका सैनिक हुन् ।
लालबहादुरले आफूलाई सैनिक प्रहरीबाट नक्कली कागजात बनाएर पुरानो गोरखगणमा सरुवा मात्र होइन, घटुवा गरेर जेलमा हालिएका बताए । लम्तेरीको बयान म लालबहादुर लम्तेरी मगर, घर पाल्पाको ठिमुरे हो । २०४९ सालमा सेनामा भर्ती भएर दरबारको सैनिक प्रहरीमा काम गर्न थालेको हुँ । म खेलाडी पनि थिएँ, गीत-संगीतमा त च्याम्पियन । ‘रोयल फेमिली’सँग एकदमै नजिक । दीपेन्द्र सरकारले मलाई यति माया गर्ने कि म कसरी भनौं ! कतिसम्म भने मेरी श्रीमती डेलिभरी हुँदा दीपेन्द्रबाट १० हजार रुपैयाँ बक्सिस प्रदान भएको थियो । दरबारमा काम गर्दा त मोजमस्ती थियो, खर्चको अभाव हुँदैनथ्यो ।
केही पर्यो भने पैसा पाइहाल्थें । दीपेन्द्र सरकारले त मलाई खोपीमै बोलाएर बाजा बजाउन लगाउने, पैसा दिने, बडो माया गर्ने । जागिर खाएको नौ वर्षमा मेरो जीवनमा ठूलो चोट पर्यो, मैले अनाहकमा दुःख पाएँ । महिनाको अन्तिम शुक्रबार शाही परिवारले जलपान गरेर ‘गुड प|mाइडे’ मनाउने चलन थियो । १९ जेठ २०५८ मा पनि जलपान आयोजना भयो दरबारमा । त्यो दिन म पनि बाहिरी ड्युटीमा थिएँ । दौरा, सुरुवाल, कोट र कालो टोपी लगाएर पेस्तोल भिरेर म ड्युटी गरिरहेको थिएँ । त्यतिबेला मलाई याद छ- नेपाल टेलिभिजनमा सन्तोष पन्तको ‘हिजो आजका कुरा’ कार्यक्रम आउँथ्यो । अबेरसम्म जलपान भइरहेको थियो । त्यहीबीचमा पारस गाडीमा बाहिरिए । एकैछिनपछि उनको गाडीमा केही मान्छे भित्र छिरे, पारस पनि छिरे ।
यो दृश्य त्रिभुवन सदनमा गार्ड बस्ने अरू सैनिकले पनि देखेका छन् । त्यसपछि फायरिङको आवाज आयो । दीपेन्द्र सरकार नसाले लठ्ठ भएर आफ्नै खोपीमा सुतेको मलाई पनि थाहा छ । भित्र जान हामीलाई अनुमति थिएन । आदेशबिना दायाँबायाँ गर्न पनि नपाइने । दरबारको ड्युटी फेरि निकै कडा हुन्छ क्या ! मैले थाहा पाएँ, पहिलो फायर दीपेन्द्र सरकारको खोपीमा भयो । त्यहाँ सात फायर भएपछि त जलपान भएको ठाउँमा एकैचोटि गोली चल्यो । बाहिर पनि । दीपेन्द्रको मुखुन्डो लाएको हतियारधारीले गोली चलायो । वीरेन्द्रका परिवारलाई ताकी-ताकी हान्यो उसले । दीपेन्द्रलाई त ब्रस्ट फायर भयो । बाहिरसमेत गोली चलेपछि ज्यान जोगाउन मुस्किल भो । म त्रिभुवन सदनअगाडि बगैंचामा लुकें ।
गोली रोकिएपछि पारस खालीखुट्टा आइपुगे, खुट्टामा जुत्ता, चप्पल केही थिएन । उनले आउनेबित्तिकै भने- ल भाइ हो, हस्पिटल लानुपर्छ । त्यसपछि घाइते र लास उठाउन थालियो । म पनि लास उठाउन गएको थिएँ । मैले वीरेन्द्र सरकार र नीराजनलाई उठाएँ । ऐश्वर्यको चिउँडो छेडेर गोली चलेको रहेछ । चिउँडो त पंखामा झुन्डिएको रहेछ । अस्पताल जाँदासम्म सास भएको अवस्थामा वीरेन्द्र सरकार र श्रुति थिए । धीरेन्द्रको बारेमा मलाई थाहा भएन ।
वीरेन्द्रको मृत्यु भइसकेको थिएन । वीरेन्द्रलाई हालिएको सैनिक प्रहरीको गाडीमा पछाडि बसेर म पनि छाउनी अस्पताल गएको थिएँ । म सम्झिन्छु, अस्पताल पुग्ने बेलासम्म वीरेन्द्र दुख्यो, दुख्यो भनेर सानो स्वरमा भनिरहेका थिए । सैनिक अस्पताल पुर्याइए पनि वीरेन्द्र सरकारलाई तत्कालै उपचार गरिएन, ऐश्वर्यको मुख नभएकोले प्लास्टिक सर्जरी भयो । हामीले धेरै हेर्न पाएनौं । हामी त हाकिमको आदेशअनुसार अस्पतालबाट फक्र्यौं । त्यसपछि के गरियो थाहा भएन । मैले आफैं देखेको, दीपेन्द्रको पहिले नै हत्या भइसकेको थियो । तर, दीपेन्द्रलाई दोषी बनाएपछि मेरो मन धेरै रोयो । म र साथीहरूले जेठ २५ गते १२ बजेतिर बिन्तीपत्र तयार गर्यौं र ४ बजेतिर प्रमुख सचिवालयमा दर्ता गर्यौं ।
सायद हाम्रो रेकर्ड सचिवालयमा होला अहिले पनि । बिन्तीपत्र हाल्नेमा म अगुवा थिएँ । बिन्तीपत्र दिनेमा लेसनायक नरेन्द्र थापामगर, हवल्दार शिव कुँवर, नायक गुणबहादुर पुन र अर्का एक सिपाही थियौं । हामीले बिन्तीपत्र दिएपछि त त्यहाँ हलचल भएछ । हामीले भनेका थियौं- दरबार हत्याकान्डमा युवराज दीपेन्द्र सरकार दोषी होइनन् । पहिलो फायर नै उनीमाथि भएको हो । त्यसकारण निष्पक्ष छानबिन होस् । बिन्तीपत्र हालेको चार दिनमा दरबारमा आतंक मच्चाएको भन्दै मलाई पक्राउ गरियो । २९ जेठमा ड्युटी सकेर खाना खाएर कोठामा पल्टिन लाग्दा निर्मल निवास (सदन- हाम्रो भाषामा) को फौज आएर मलाई समात्यो । मलाई आँखामा कालोपट्टी बाँधेर क्वार्टर गार्डमा (हिरासतमा) राखियो । जबकि मेरो दोष केही पनि थिएन । आँखामा पट्टी बाँधेर नेपाली कागजहरूमा ल्याप्चे लगाउन लगाइयो ।
एक सातापछि मलाई हनुमानढोकामा लगेर बुझाइयो । त्यसपछि मलाई एक महिनाजति झुलाइयो । कहिले सैनिक हेडक्वार्टर, कहिले प्रहरी हेडक्वार्टर, कहिले कता लगेर एक महिना झुलाइयो । दरबारभित्रको सैनिक हिरासतमा रहँदा मलाई ल्याप्चे लगाउन लगाइयो । पछि थाहा भयो, मलाई पुरानो गोरखगणमा सरुवा गरेर सिपाहीमा घटुवा गरेको कागज बनाइएछ । र, सैनिक प्रहरीमा रहेको मेरो कागजात सबै खतम पारिएछ । एक महिनाअघि समातेर मलाई एक महिनापछि भएको घटनामा फसाइयो । २ साउन २०५८ मा सोह्रखुट्टेको आरामदायी लजका मालिक उत्तमराज पाण्डेको हत्या भएको रहेछ । मैले जेलमा बसेपछि सुनेअनुसार दरबारका एक क्याप्टेनले पाण्डेलाई गोली ठोकेर मारेका रहेछन् । पाण्डे नवलपरासीका रहेछन् भन्ने मलाई फसाइएको नक्कली कागज हेरेर थाहा पाएँ । तर, कुन केसमा पाण्डेलाई किन मारियो भन्ने मलाई केही थाहा थिएन किनकि म त एक महिनाअघि नै पक्राउ परिसकेको थिएँ ।
मलाई ५ भदौ २०५८ मा पुर्पक्षका लागि भनेर जेल हालियो । जेलमा बसेर मुद्दा लडें । सुरुमा वकिल भूमिनन्द चुँडाल र पछि तारा खनालको सहयोग लिएँ । १३ फागुन २०६० मा काठमाडौं जिल्ला अदालतले मलाई दोषी ठहर गर्यो । र, म जेल परें । म हिरासतमा बस्दा शाही रक्षक बाहिनीका बाहिनीपति सुदर्शन खड्का, पारसका हितैषी अनुप सिंह मलाई भेट्न आइरहन्थे । उनीहरू भन्थे- दरबार तिमीप्रति पोजिटिभ छ । हामी छुटाउन पहल गरिरहेका छौँ । तर, दरबारले मेरो जिन्दगी बर्बाद बनाइदियो । बिन्तीपत्र हाल्ने मेरा साथीहरूलाई पनि समातियो भन्ने थाहा पाएँ, तर उनीहरू अहिले मरे-बाँचेको मलाई थाहा छैन ।
यो पनि लेखिदिनुस्- दरबार हत्याकान्डमा सैनिकहरू पनि मारिएका छन् । मलाई यकिन विवरण त छैन, तर छानबिन गरे थाहा हुन्छ । मारिएका परिवारलाई अरू केही वहानामा क्षतिपूर्ति दिइएको हुन सक्छ, तर हत्याकान्डमा सैनिक मारिएका छन् । सत्यतथ्य खोजी गर्ने हो भने पारसलाई समातेर बयान लिनुपर्छ । सबै कुरा थाहा हुन्छ । सरकारले चाहने हो भने दरबार हत्याकान्डको बारेमा निष्पक्ष छानबिन गर्न अझै पनि सक्छ ।
कुराकानी गरे । उनले यतिसम्म भने, ‘दीपेन्द्रको ढाडमा ६ राउन्ड र बायाँ कन्चटमा एउटा ब्रस्ट फायर भएको हो ।’ हरेक महिनाको अन्तिम शुक्रबार ‘गुड फ्राइडे’ मनाउने क्रममा त्यस रात (१९ जेठ २०५८) भोजमा सरिक तत्कालीन राजा वीरेन्द्रसहित उनको परिवारका पाँचैजना र नातेदारको पनि हत्या भएको थियो ।
सरकारले पहिले स्वचालित हतियार पड्किएको बताएको थियो भने पछि दीपेन्द्रले गोली चलाएर आफ्नै बाबु, आमा, भाइ र बहिनी मारेको प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको थियो । दीपेन्द्रले गोली चलाएका होइनन्, षड्यन्त्रपूर्वक वंश नै नाश गरेर दीपेन्द्रलाई दोषी बनाइएको हो भन्ने चर्चा जनमानसमा भए पनि घटनाका कुनै पनि प्रत्यक्षदर्शीले दीपेन्द्र हत्यारा होइनन् भनेर बयान दिएका थिएनन् ।
‘दीपेन्द्रले होइन, नकाव लगाएर उनको जस्तै अनुहार बनाएको हतियारधारीले’ गोली चलाएको थियो भन्ने लम्तेरी घटनाको पहिलो ‘प्रत्यक्षदर्शी’ हुन् । उनका अनुसार नकावधारी तत्कालीन शाहजादा पारस शाहसँगै भित्र आएका थिए । ‘भोज चलिरहेको बेला पारस गाडीमा बाहिरए,’ लम्तेरीले भने, ‘केहीबरेपछि त्यही गाडीमा दीपेन्द्रको मुखुन्डोधारी भित्र आएको हो ।’ लम्तेरीले घटना हुँदा दीपेन्द्र आफ्नै खोपीमा रहेको पनि बताए । ‘मलाई नै थाहा छ- दीपेन्द्र सरकार नसा लागेर खोपीमा सुतेका थिए, नकावधारीले पहिलो गोली त्यहीँ चलाएका हुन्, त्यसपछि चारैतिरबाट गोली चल्यो, मचाहिँ केराघारीमा ल्यान्ड पोजिसनमा बसेर बचेँ ।
’ लम्तेरी मगरका अनुसार दीपेन्द्र आफ्नै खोपीमा मरेका हुन् । ‘दुईजना एडिसीले लास उठाएर सैनिक प्रहरीको गाडीमा छाउनी पुर्याएका हुन् । दीपेन्द्र त्यतिबेलै मरिसकेका थिए,’ उनले भने । वीरेन्द्र र नीराजनको लास आफूले पनि उठाएको उनले बताए । ‘मैले पनि वीरेन्द्र र नीराजन सरकारको लास उठाएको हुँ,’ उनले भने, ‘वीरेन्द्र सरकारको लास लिएर सैनिक अस्पताल जानेमा म पनि थिएँ । सैनिक प्रहरीको गाडीमा म पछाडि बसेको थिएँ । बाटोमा वीरेन्द्रले सानो स्वरमा दुख्यो, दुख्यो भनेको मैले सुनेको हुँ ।
अस्पताल पुगेपछि के भयो थाहा छैन ।’ गोलीको वषर्ात्पछि सन्नाटा छाएको घटनास्थलमा पारस खालीखुट्टामै आएको उनले बताए । ‘ल अब हस्पिटल लैजानुपर्यो भनेका थिए पारसले,’ लम्तेरीले भने, ‘पारस र उनका परिवारलाई केही पनि भएको थिएन ।’ खोपीमा सुतेका दीपेन्द्र त्यहीँ मारिएको देखेका लम्तेरीले पछि दीपेन्द्र नै हत्यारा हुन् भन्दै प्रतिवेदन आएपछि आश्चर्यमा परेको बताए । दीपेन्द्र निर्दोष हुन् भन्दै उनले दरबारमा बिन्तीपत्र पनि हालेका थिए । ‘घटनाको साता दिनभित्रै जेठ २५ गते मसहित लेसनायक नरेन्द्र थापामगर, हवल्दार शिव कुँवर, नायक गुणबहादुर पुन र एउटा सिपाही भएर दरबारको प्रमुख सचिवालयमा बिन्तीपत्र हाल्यौं,’ लम्तेरीले भने, ‘हामीले बेनामी बिन्तीपत्रमा दीपेन्द्रबाट घटना भएको होइन, यसको निष्पक्ष छानबिन होस् भन्यौं ।’ आफ्नो अभिभावकजस्तो मान्छे दीपेन्द्र मारिएपछि ‘त्यतिसम्मको दुस्साहस’ गरेको उनले बताए । तर ‘कतैबाट पोल खुलेपछि २९ जेठमै आफ्नै हाकिमहरूद्वारा समातिएको’ उनले बताए । ‘पहिले दरबारमा आतंक मच्चाएको भन्दै समातियो, पछि एउटा होटलमालिकलाई मारेको भन्ने झुटो केस चलाएर मुद्दा हालियो ।
’ आफू कलाकार पनि भएकोले दीपेन्द्रको प्यारो मान्छे भएको दाबी गर्दै उनले भने, ‘म सांगीतिक क्षेत्रको मान्छे, बाजा बजाउन, नाच्न, गाउन र खेल खेल्न सधैं अघि सर्थें, त्यसैले पनि दीपेन्द्र सरकारका लागि म निकै प्यारो मान्छे थिएँ ।’ उनले दीपेन्द्रलाई मुड भएको बेला खोपीमै गएर गीत गाउने गरेको पनि बताए । ‘गीत सुन्नुपर्यो भने त्यो डल्लुलाई बोलाऊ भन्ने हुकुम हुन्थ्यो । म खोपीमै जान्थें । गीत सुनाएर खुसी पार्थें,’ उनले भने । उनका अनुसार संगीतकार प्रवीण गुरुङलाई गाडीले किचेर मारेको आरोपमा तत्कालीन राजा वीरेन्द्रले पारसलाई कारबाही गर्न खोजेका थिए । ‘तर पारसको चुनौतीका कारण उनी (वीरेन्द्र) पछि हटे,’ उनले भने । लम्तेरी मगरका अनुसार प्रवीण गुरुङ मारिनुअघि श्रुतिले चलाएको कारको ठक्करले दरबारभित्रै तनहुँ घर भएका पुरानो गोरखगणका सिपाही मारिएका थिए ।
‘ऊ ड्युटीमै उभिएको बेला गाडीको ठक्करले मर्यो । पछि बाहिर तालिमका बेला एम्बुसमा परेर मारियो भनेर परिवारलाई क्षतिपूर्ति दिइयो ।’ पारसले आफूलाई भन्दा अघि श्रुतिलाई कारबाही गर्न वीरेन्द्रलाई चुनौती दिएपछि वीरेन्द्र मत्थर भएको लम्तेरीले बताए । दरबार हत्याकान्ड दीपेन्द्रले नगराएको भन्ने बिन्तीपत्र लेखेको चार दिनमा पक्राउ गरिएका लालबहादुर सोह्रखुट्टेस्थित आरामदायी लजका मालिक उत्तमराज पाण्डेको हत्या अभियोगमा जेल परेका हुन् । उनी जन्मकैदको सजाय नख्खु जेलमा बसेर भोगिरहेका छन् ।
‘म निर्दोष छु,’ उनले भने, ‘मलाई जेल हाल्ने कुनै आधार थिएन, तर म गरिबको छोरोलाई कानुनले पत्याएन ।’ उनको मुद्दा हेरेका अधिवक्ता भूमिनन्द चुँडालले पनि लम्तेरी निर्दोष रहेको जिकिर गरे । ‘लालबहादुरलाई जेल हाल्नुपर्ने कुनै आधार छैन,’ उनले नयाँ पत्रिकासँग भने, ‘उनलाई हत्याको अभियोग लगाइएको छ, तर त्यसको कुनै पनि प्रमाण छैन । ऊ सफाइ पाउनुपर्ने मान्छे हो ।’ नख्खु कारागारका जेलर चन्द्रप्रसाद देवकोटाले लालबहादुर कर्तव्य ज्यान मुद्दामा जेलमा रहेको बताए । देवकोटाका अनुसार उनी २ भदौ २०५८ देखि जेल छन् । जेलको रेकर्डअनुसार लम्तेरी पुरानो गोरखगणका सैनिक हुन् ।
लालबहादुरले आफूलाई सैनिक प्रहरीबाट नक्कली कागजात बनाएर पुरानो गोरखगणमा सरुवा मात्र होइन, घटुवा गरेर जेलमा हालिएका बताए । लम्तेरीको बयान म लालबहादुर लम्तेरी मगर, घर पाल्पाको ठिमुरे हो । २०४९ सालमा सेनामा भर्ती भएर दरबारको सैनिक प्रहरीमा काम गर्न थालेको हुँ । म खेलाडी पनि थिएँ, गीत-संगीतमा त च्याम्पियन । ‘रोयल फेमिली’सँग एकदमै नजिक । दीपेन्द्र सरकारले मलाई यति माया गर्ने कि म कसरी भनौं ! कतिसम्म भने मेरी श्रीमती डेलिभरी हुँदा दीपेन्द्रबाट १० हजार रुपैयाँ बक्सिस प्रदान भएको थियो । दरबारमा काम गर्दा त मोजमस्ती थियो, खर्चको अभाव हुँदैनथ्यो ।
केही पर्यो भने पैसा पाइहाल्थें । दीपेन्द्र सरकारले त मलाई खोपीमै बोलाएर बाजा बजाउन लगाउने, पैसा दिने, बडो माया गर्ने । जागिर खाएको नौ वर्षमा मेरो जीवनमा ठूलो चोट पर्यो, मैले अनाहकमा दुःख पाएँ । महिनाको अन्तिम शुक्रबार शाही परिवारले जलपान गरेर ‘गुड प|mाइडे’ मनाउने चलन थियो । १९ जेठ २०५८ मा पनि जलपान आयोजना भयो दरबारमा । त्यो दिन म पनि बाहिरी ड्युटीमा थिएँ । दौरा, सुरुवाल, कोट र कालो टोपी लगाएर पेस्तोल भिरेर म ड्युटी गरिरहेको थिएँ । त्यतिबेला मलाई याद छ- नेपाल टेलिभिजनमा सन्तोष पन्तको ‘हिजो आजका कुरा’ कार्यक्रम आउँथ्यो । अबेरसम्म जलपान भइरहेको थियो । त्यहीबीचमा पारस गाडीमा बाहिरिए । एकैछिनपछि उनको गाडीमा केही मान्छे भित्र छिरे, पारस पनि छिरे ।
यो दृश्य त्रिभुवन सदनमा गार्ड बस्ने अरू सैनिकले पनि देखेका छन् । त्यसपछि फायरिङको आवाज आयो । दीपेन्द्र सरकार नसाले लठ्ठ भएर आफ्नै खोपीमा सुतेको मलाई पनि थाहा छ । भित्र जान हामीलाई अनुमति थिएन । आदेशबिना दायाँबायाँ गर्न पनि नपाइने । दरबारको ड्युटी फेरि निकै कडा हुन्छ क्या ! मैले थाहा पाएँ, पहिलो फायर दीपेन्द्र सरकारको खोपीमा भयो । त्यहाँ सात फायर भएपछि त जलपान भएको ठाउँमा एकैचोटि गोली चल्यो । बाहिर पनि । दीपेन्द्रको मुखुन्डो लाएको हतियारधारीले गोली चलायो । वीरेन्द्रका परिवारलाई ताकी-ताकी हान्यो उसले । दीपेन्द्रलाई त ब्रस्ट फायर भयो । बाहिरसमेत गोली चलेपछि ज्यान जोगाउन मुस्किल भो । म त्रिभुवन सदनअगाडि बगैंचामा लुकें ।
गोली रोकिएपछि पारस खालीखुट्टा आइपुगे, खुट्टामा जुत्ता, चप्पल केही थिएन । उनले आउनेबित्तिकै भने- ल भाइ हो, हस्पिटल लानुपर्छ । त्यसपछि घाइते र लास उठाउन थालियो । म पनि लास उठाउन गएको थिएँ । मैले वीरेन्द्र सरकार र नीराजनलाई उठाएँ । ऐश्वर्यको चिउँडो छेडेर गोली चलेको रहेछ । चिउँडो त पंखामा झुन्डिएको रहेछ । अस्पताल जाँदासम्म सास भएको अवस्थामा वीरेन्द्र सरकार र श्रुति थिए । धीरेन्द्रको बारेमा मलाई थाहा भएन ।
वीरेन्द्रको मृत्यु भइसकेको थिएन । वीरेन्द्रलाई हालिएको सैनिक प्रहरीको गाडीमा पछाडि बसेर म पनि छाउनी अस्पताल गएको थिएँ । म सम्झिन्छु, अस्पताल पुग्ने बेलासम्म वीरेन्द्र दुख्यो, दुख्यो भनेर सानो स्वरमा भनिरहेका थिए । सैनिक अस्पताल पुर्याइए पनि वीरेन्द्र सरकारलाई तत्कालै उपचार गरिएन, ऐश्वर्यको मुख नभएकोले प्लास्टिक सर्जरी भयो । हामीले धेरै हेर्न पाएनौं । हामी त हाकिमको आदेशअनुसार अस्पतालबाट फक्र्यौं । त्यसपछि के गरियो थाहा भएन । मैले आफैं देखेको, दीपेन्द्रको पहिले नै हत्या भइसकेको थियो । तर, दीपेन्द्रलाई दोषी बनाएपछि मेरो मन धेरै रोयो । म र साथीहरूले जेठ २५ गते १२ बजेतिर बिन्तीपत्र तयार गर्यौं र ४ बजेतिर प्रमुख सचिवालयमा दर्ता गर्यौं ।
सायद हाम्रो रेकर्ड सचिवालयमा होला अहिले पनि । बिन्तीपत्र हाल्नेमा म अगुवा थिएँ । बिन्तीपत्र दिनेमा लेसनायक नरेन्द्र थापामगर, हवल्दार शिव कुँवर, नायक गुणबहादुर पुन र अर्का एक सिपाही थियौं । हामीले बिन्तीपत्र दिएपछि त त्यहाँ हलचल भएछ । हामीले भनेका थियौं- दरबार हत्याकान्डमा युवराज दीपेन्द्र सरकार दोषी होइनन् । पहिलो फायर नै उनीमाथि भएको हो । त्यसकारण निष्पक्ष छानबिन होस् । बिन्तीपत्र हालेको चार दिनमा दरबारमा आतंक मच्चाएको भन्दै मलाई पक्राउ गरियो । २९ जेठमा ड्युटी सकेर खाना खाएर कोठामा पल्टिन लाग्दा निर्मल निवास (सदन- हाम्रो भाषामा) को फौज आएर मलाई समात्यो । मलाई आँखामा कालोपट्टी बाँधेर क्वार्टर गार्डमा (हिरासतमा) राखियो । जबकि मेरो दोष केही पनि थिएन । आँखामा पट्टी बाँधेर नेपाली कागजहरूमा ल्याप्चे लगाउन लगाइयो ।
एक सातापछि मलाई हनुमानढोकामा लगेर बुझाइयो । त्यसपछि मलाई एक महिनाजति झुलाइयो । कहिले सैनिक हेडक्वार्टर, कहिले प्रहरी हेडक्वार्टर, कहिले कता लगेर एक महिना झुलाइयो । दरबारभित्रको सैनिक हिरासतमा रहँदा मलाई ल्याप्चे लगाउन लगाइयो । पछि थाहा भयो, मलाई पुरानो गोरखगणमा सरुवा गरेर सिपाहीमा घटुवा गरेको कागज बनाइएछ । र, सैनिक प्रहरीमा रहेको मेरो कागजात सबै खतम पारिएछ । एक महिनाअघि समातेर मलाई एक महिनापछि भएको घटनामा फसाइयो । २ साउन २०५८ मा सोह्रखुट्टेको आरामदायी लजका मालिक उत्तमराज पाण्डेको हत्या भएको रहेछ । मैले जेलमा बसेपछि सुनेअनुसार दरबारका एक क्याप्टेनले पाण्डेलाई गोली ठोकेर मारेका रहेछन् । पाण्डे नवलपरासीका रहेछन् भन्ने मलाई फसाइएको नक्कली कागज हेरेर थाहा पाएँ । तर, कुन केसमा पाण्डेलाई किन मारियो भन्ने मलाई केही थाहा थिएन किनकि म त एक महिनाअघि नै पक्राउ परिसकेको थिएँ ।
मलाई ५ भदौ २०५८ मा पुर्पक्षका लागि भनेर जेल हालियो । जेलमा बसेर मुद्दा लडें । सुरुमा वकिल भूमिनन्द चुँडाल र पछि तारा खनालको सहयोग लिएँ । १३ फागुन २०६० मा काठमाडौं जिल्ला अदालतले मलाई दोषी ठहर गर्यो । र, म जेल परें । म हिरासतमा बस्दा शाही रक्षक बाहिनीका बाहिनीपति सुदर्शन खड्का, पारसका हितैषी अनुप सिंह मलाई भेट्न आइरहन्थे । उनीहरू भन्थे- दरबार तिमीप्रति पोजिटिभ छ । हामी छुटाउन पहल गरिरहेका छौँ । तर, दरबारले मेरो जिन्दगी बर्बाद बनाइदियो । बिन्तीपत्र हाल्ने मेरा साथीहरूलाई पनि समातियो भन्ने थाहा पाएँ, तर उनीहरू अहिले मरे-बाँचेको मलाई थाहा छैन ।
यो पनि लेखिदिनुस्- दरबार हत्याकान्डमा सैनिकहरू पनि मारिएका छन् । मलाई यकिन विवरण त छैन, तर छानबिन गरे थाहा हुन्छ । मारिएका परिवारलाई अरू केही वहानामा क्षतिपूर्ति दिइएको हुन सक्छ, तर हत्याकान्डमा सैनिक मारिएका छन् । सत्यतथ्य खोजी गर्ने हो भने पारसलाई समातेर बयान लिनुपर्छ । सबै कुरा थाहा हुन्छ । सरकारले चाहने हो भने दरबार हत्याकान्डको बारेमा निष्पक्ष छानबिन गर्न अझै पनि सक्छ ।
The sixth Nepal Literature Festival is set to commence in Pokhara on Friday (January 27)
Intended to unite individuals from various strolls of life like experts, specialists and litterateurs, more than 85 agents including from neighboring India and Bhutan will take an interest in the four-day celebration, said the program facilitator Ajit Baral.
Aside from shaking groups of onlookers with different melodic exhibitions, different 17 books of various classes identified with writing, workmanship, motion picture and governmental issues will be propelled on the event, he said.
The celebration is sorted out by Bookworm Foundation and Random Readers' Society, a book examination assemble focused on the advancement of Nepali expressions, culture and writing.
Indian prestigious author Ramachandra Guha, writer Durjoy Datta and artist Uday Prakash will take an interest, the coordinator said.
In like manner, Nepalese writers Dhruba Chandra Gautam, Khagendra Sangraula, Narayan Dhakal, Nayanraj Pandey, writer Chaitanya Mishra and Editor-in-head of Kantipur Daily Sudheer Sharma will likewise share the stage.
Thus, litterateur Bairagi Kaila, senior columnists Harihar Birahi, Narayan Wagle, educationalist Kedar Bhakta Mathema and comics Madan Krishna Shrestha and Hari Bamsha Acharya will share.
The occasion will be initiated by discussing lyric of Kabi Shiromani Lekhnath Poudyal by his niece Prabha Bhattarai, the coordinator said.
-रुपनी जि.एम
कुरा आज भन्दा झण्डै ७/८ महिना पहिलेको हो । जति बेला म नेपालगञ्जमा बसेर पत्रकारीता गर्दै थिएँ । एक दिन मलाई एक जना अधिकारकर्मी दिदीको फोन आयो र –“बैनी तपाँई काहाँ हुनु हुन्छ ? जाहाँ भएनी हामीसंग तपाँई राँझा ब्यारेकमा गईदिनु पर्ने भयो । आर्मी लोग्नेद्धारा पिडीत बनाईएको महिलाको केस हो ।” “आर्मीहरु फटाहा हुन्छन् । यीनीहरुले महिलाहरुलार्ई निकै नै दुःख दिन्छन् । यीनीहरुको हृयदमा महिला प्रति कुनै दया माया हुदैन । त्यसमा पनि श्रीमती प्रति त झनै हुंदैन । जाहाँ गयो त्यही श्रीमती बनाउन खप्पिस् हुन्छन् ।” समाजिक वातावरणले मेरो मानसपटलमा नेपाली सेना प्रती यस्तो छाप छोडेको थियो । समाजमा देखिए#का कतिपय घटनाले मेरो मस्तिष्कमा यस्तो छाप परेको हुन सक्छ । त्यो दिन त्यसरी फोन आउँदा म त्यही पुर्वाग्रही मानसिकता वोकेर रांझा ब्यारेक हानीएँ ।
माघको यस्तै दोश्रो साता हो । जाडो महिनामा झण्डै डेढ महिना घामको मुख देख्न पाइँदैन नेपालगन्जमा । त्यो दिन लागेको घाम लागेको होला ममा निकै उर्जा थियो । वास्तविकता जान्ने उत्सुकताले मलाई खाना खाने समय पनि खेर फाल्न मन लागेन र झोला बोकेर हिंडे राँझा ब्यारेक तिर । त्याहाँ पुग्दा बिहानको यस्तै १० बजेको हुँदो हो ।
राँझा ब्यारेकको कम्पाउण्ड भित्र रहेको प्रतिक्षालयमा पीडित महिला तृप्ति सानो बच्चा काखमा लिएर बसीरहेकी थिईन् । त्यस बाहेक अधिकारकर्मी र पीडित महिलाका केही आफन्त पनि संगै थिए । त्यही समुहमा गएर म पनि मिसिएँ । झण्डै १५ मिनेट हामी त्यसै त्यो प्रतिक्षालयमा कर्णेल सरको प्रतिक्षामा बस्यौं । तृप्तिको अनुहारमा देखिएको उदासी र उनको काखमा रहेको अवोध वच्चाको अवस्था देखेर मेरो मन चसक्क भयो । तृप्तिलाई यस्तो अवस्थामा पु¥याउने सैनिक प्रति झन घृणा जागेर आयो ।
करिव १५ मिनट पछि कर्णेल हामी बसेको प्रतिक्षालयमा आई पुगे । सानो नानी काखमा राखेर मलिन अनुहार लिएर बसेकी तृप्ति केही चनाखो भईन् । उनी त्यहाँ न्यायको अपेक्षा लिएर गएकी थिईन् । कर्णेल आए पछि उनको कथा सुरु भयो । सन्दिपसंग विवाह हुनुपुर्व उनी कुनै गैरसरकारी संस्थामा कार्यरत थिईन् । चार वर्ष अघि नेपाली सेनामा कार्यरत सन्दिप (नाम परिवर्तन) सिंह ठकुरीसंग उनको विवाह भएको थियो ।
उनी भन्दै थिईन्–“विवाह पछि मलाई जागिर नर्गन भनेर यसैले भन्यो र मैले पनि लोग्ने हो भनेको मान्नु पर्छ भनेर जागिर छाडें । अहिले मलाई एक रुपैंया पनि दिंदैन । माग्दा तँलाई बसिबसि पाल्न ल्याएको हुँ र ? भन्दै रातदिन पिट्छ । आफु अरुसंग लागेको छ उल्टै मलाई जेठाज्युसंग लागेकी भनेर मेरो चरित्रमा दाग लगाएको छ ।” उनको त्यो कुरा सुन्दा मलाई लाग्यो यस्तो सीमा नाँघिएको आरोप के श्रीमानले आफ्नी श्रीमतीलाई लगाउन सक्छ ? त्यो पनि आफ्नै दाईसंग सम्बन्ध गाँसिएको ? म सोच्दै थिएँ के यो आरोप साँचो होला त ? म सोंचिरहेकी थिएँ । त्यत्तिकैमा उनी फेरी बोलिन्–“यति मात्रै होर करसाप, मलाई रेष्टुरेन्टमा गएर मःम, चाउमीन र पिजा खाँदै हिंडने तँ ? तँलाई खानलाई घरमा भात छैन ? साथी के तेरा मात्र छन् ? राति राति घरमा आउने तँ गति छाडा भन्दै कुट्छ । तपाँई नै भन्नुस् न विवाह ग¥यो भन्दैमा के साथीहरुसंग कुरै नगर्नु ? विवाह ग¥यो भन्दैमा के मःम, चाउमीन खाँदै नखानु ?” तृप्तिले यो कुरा सुनाएपछि उनको श्रीमान प्रतिको मेरो मानसिकता झनै नराम्रो बन्दै गयो ।
रेष्टुरेष्टमा गएर मःम चाउमिन खांदैमा के महिला चरीत्रहिन हुन्छन ? यस्तो कुरा सुनेर मेरो हृदय काँप्यो । त्यसो त म मेरो जिवनमा कतिपटक रेष्टुरेष्टमा गएँ हुँला । त्याहाँ मैले कयौ पटक कति जनासंग बसेर मःमः चाउमिन खाएँ हुँला । यदि म विवाहीत भएको भए मेरो श्रीमानले पनि यस्तै साेंच्दाहुन् त ? के सबै श्रीमतीका श्रीमानको यस्तै मानसिकता हुन्छ होला त ? भन्ने पनि लाग्यो ।
यस्तो लान्छना लगाउने सन्दिप मात्र पहिलो ब्यक्ति रहेनछ उनको जिवनमा । उनको पहिलो लोग्नेले पनि उनलाई यस्तै आरोप लगाएका थिए रे । सन्दिप त तृप्तिको दोश्रो श्रीमान पो रहेछन् । तृप्तिका अनुसार पहिलो श्रीमानले पनि उनलाई चरित्रहीन भन्दै यातना दिएर घरबाट निकालेको रे । त्यसरी घरबाट निकालेपछि उनी छोरीलाई लिएर माईत बस्दै गर्दा सन्दिपसंग भेट भएछ । सन्दिपसंगको सम्बन्ध सामीप्यता पछि मित्रता हुंदै प्रेममा परिणत भएछ । तृप्तिको अतितले उनीहरुको दाम्पत्य जिवनमा कुनै असर नगर्ने कुरामा तृप्तिलाई सन्दिपले विश्वास दिलाए पछि उनीहरुको विवाह भएको थियो ।
तृप्तिले आफुलाई लगाइरहेको सबै खाले आरोप त्यही प्रतिक्षालयमा बसेर सुनीरहेका उनका पति सन्दिपले ठाडै अस्विकार गरे । उनले त तृप्तिले नै उल्टै आफुलाई फसाएको बयान दिए कर्णेल सामु । सन्दिप भन्छन्–“हाम्रो भेट फेसबुकमा भएको हो सर । मैले यस्लाई माया गरेको पनि हो । यस्को बिहे भएको भन्ने थाहा थियो मलाई । श्रीमानले मलाई बुझेन, सधैं मलाई पिट्छ, मार्छ भन्दै मसंग रुन्थी पनि । यस्का यी भनाईहरु केटा फसाउने चाल रहेछन् । यही चालमा म नराम्ररी फसें सर ।” उनीहरुको विवाह हुंदा सम्म पनि सन्दिपलाई तृप्तिको पहिलाको श्रीमानबाट एउटा छोरी छ भन्ने समेत थाहा रहेनछ । तृप्ति कृष्चियन हो भन्ने पनि विवाह पछि मात्र थाहा पाएको रे सन्दिपले ।
सन्दिपले विलौना गर्दै भने–“सबै कुरा यस्ले मलाई झुटो बोली करसाप । मेरो गल्ति यत्ति नै भयो कि मैले यस्लाई विश्वास गरें । परिवारको कुरा नमानेर मैले योसंग प्रेम गरे, बिहे गरें । मेरो डेढ् वर्षको छोरी छ सर । म छोरीको कसम खाएर भन्छु, मैले हैन यस्ले मलाई पिडीत बनाकी छे सर ।” त्यतिबेला सन्दिपको कुरामा मलाई एक प्रतिशत पनि विश्वास लागेन । किनकी म पुर्वाग्रही सोंच लिएर त्यहाँ पुगेकी थिएँ । मलाई लाग्यो यो सबै आफुलाई सही र तृप्तिलाई गलत साबित गर्ने सन्दिपको चाल हो । पत्रकारीताको अनुभवमा मैले भोगेको पिडकको बयान जहिले पनि आफुलाई बचाउनका लागी हुन्छ । त्यसैले त्यो समयमा म आँखा चिम्म गरेर तृप्तिकै पक्षमा उभिएँ ।
झण्डै ७÷८ घण्टाको लामो बहसमा तृप्ति र सन्दिप एक अर्कालाई दोष दिंदै आरोप प्रत्यारोप गरि रहेका थिए । त्यतिबेला सन्दिप भन्दा तृप्तिको स्वर ठुलो भयो । किनकी त्यतिबेला उनलाई अधिकारकर्मी, संचारकर्मी लगायतको साथ र समर्थन थियो । यहि साथ र समर्थनले उनमा उर्जा मिलेको हुनसक्छ, मलाई लाग्यो । श्रीमानले लगाएका सबै खाले आरोपहरुलाई सबै सामु उनले छरपस्ट पस्कि रहँदा यता मेरो मानसिकता भने उनको श्रीमान प्रति नकारात्मक बन्दै गई रह्यो । उनको कुरा सुनेर मलाई जस्तै नमज्जा सायद उनको पक्षबाट बोल्नका लागी त्याहाँ पुगेका अरु अधिकारकर्मी महिलालाई पनि लागेको हुनु पर्छ ।
त्यतिबेला उनको क्रन्दन यस्तो थियो मानौं कि त्यो ब्यारेक भित्रको आर्मीहरुले मात्रै हैन वरपरको छिमेकले पनि सुनिरहेका छन् । उनको आँखाबाट खसेका आँशुलाई यदि एउटा ठूलो तबेलामा संगालेको भए सायद त्यो तबेला भरिने थियो । त्यतिबेला उनको क्रोध हिन्दु धर्म शास्त्राअनुसार काली चण्डीका जस्तो थियो । त्यो समय उनको त्यो आवेशलाई मैले स्वाभाविक नै लिएँ । तिन वर्ष देखि गुम्सिएको पीडा, आवेग सबै एकै पल्ट निस्किएको जस्तो ।
उनले हाम्रो रोहवरमा सन्दिपसंग प्रष्ट माग राखिन् । उनलाई सन्दिपसंग छोडपत्र चाहिएको छैन । तर सन्दिपको घरमा गएर उनी बस्न नसक्ने रे । दुई छोरी सहित माइतमा नै बस्न चाहन्छिन् उनी । तर सन्दिपको आम्दानीको ५० प्रतिशत उनलाई चाहिन्छ । उनीहरुका कुरा सुनीरहेका कर्नेलले दुवैको कुरा टुंगीएपछि सम्बन्ध सुधारका लागी केही समय घरमा संगै बस्न सुझाव दिए । तर तृप्तिलाई त्यो सुझाव स्वीकार्य भएन । “म लोग्नेको पिटाई खान उसको घरमा जान सक्दिन करसाप । मेरो ज्यानको सवाल छ । यस्ले मलाई जे पनि गर्न सक्छ ।” उनले भनिन् । अन्नतः तृप्तिका सबै माग पुरा भए । सोही अनुसार कागज पत्र बने । दुवै जनाको सहिछाप भयो । सन्दिपले मन अमिलो बनाउंदै सर्तनामामा हस्ताक्षर गरे । हामी पनि तृप्तिको त्यो जितलाई हाम्रो जित मानेर दंग थियौ ।
त्यहाँ आफ्नो कुराको सुनुवाई नभएपछि तृप्तिबाट सम्बन्ध बिच्छेद चाहेका सन्दिपले आफ्नै गाविसमा मुद्या दर्ता गराए । त्यस पछि पनि म एक पत्रकार भएकै नाताले तृप्तिलाई न्याय दिलाउने अभियानमा लागिरहें । तृप्तिको न्यायको लडाईमा ६/७ महिना सम्म धेरै पटक मैले उनलाई भेट्ने, कुराकानी गर्ने गरीरहें ।
यसैको दौडानमा मैले तृप्तिलाई अध्ययन गर्ने राम्रै मौका पाएँ । उनी प्राय मसंग भेटि रहन्थिन् । म संग भेट्न आउंदा उनको सेलफोनका घण्टि बारम्वार बजिरहन्थे । म संग कुरा गर्न आएकी तृप्ति म संग भन्दा धेरै समय फोनमा अरुसंगै बिताउँथिन् । कुराकानीबाट थाहा हुन्थ्यो उनलाई धेरै फोन बिदेशवाट आउँथे । एउटा सकिन्थ्यो अर्काे आईहाल्थ्यो । अनि फोन ईङ्गेज भएकोमा उनलाई सफाई दिन हम्मे पथ्र्याे । ती फोनहरुमा उनका वार्तालाप सुन्दा यस्तो लाग्थ्यो मानौं कि जतिले उनलाई फोन गरेका हुन्थे ती सबै उनका श्रीमान् हुन् ।
एकदिन त उनले फोनमै भनिन्–“घरमा आएर मेरो हात मागेरै मसंग बिहे गर्छु भन्नेले जाबो ७० हजार पठाउन पनि यस्तो गाह्रो है ? अझैं हेरन अस्ति पठाएको त्यो जाबो ३० हजारको कुरा गर्ने । विश्वास छैन है ममा ? त्यस्तो लाग्छ भने छोडे भैहाल्यो नी ? मैले मात्र हो रहेछ माया गरेको तपाँईलाई । कसरी विश्वास गर्नु र खै ?” यति भनेर उनले फोन काटिन् । अलि घुर्किलो पारामा । त्यो डिस्कनेक्ट हुन नपाउँदै तुरुन्तै फेरी अर्काे फोन आयो । पछिल्लो फोनले उनको अनुहारमा मुस्कान फैलायो । अनि भनिन्–“धन्यवाद छ है तपाईले पठाएको ५० हजार मेरो एकाउण्टमा आइपुग्यो । फेरी आवश्यक पर्यो भने फोन गर्छु है । आई रियली लव यू एण्ड आई मिस यू बाबा । यू आर सो क्युट ।”
म संग कुराकानी गर्न आएकी तृप्ति नेपालगन्जको सिद्यार्थ कटेजमा करिब एक घण्टा बसिन् त्यो समयमा उनले चार फोन रिसिभ गरीन् । म संग मुस्किलले ५ मिनट कुरा गरीन् होला । उनको फोन वार्ता मैले सुनेकोमा सायद अप्ठेरो लागेर हुनसक्छ अनि भनिन्–“यस्तै हो बैनी मलाई मन पराउनेहरु हजारौं छन् । सबै मन पराउनेहरुसंग बिहे गर्न नी सकिंदैन । तिमीलाई सबै कुरा थाहा छ सन्दिपको पैसाले मलाई त के छोरीलाई लिटो सम्म किन्न पुग्दैन ।” मैले भने –“यसो नर्गनु दिदी तपाँईले सबैसंग पैसा माग्नु भाको छ ति सबै नेपाल फर्केर तपाईसंग त्यो पैसा फिर्ता मागे भने के गर्नुहुन्छ ?” उनको सजिलो जवाफ –“उनीहरुसंग जुन फोन नम्वर प्रयोग गरेर कुराकानी गरीरहेकी छु त्यो नम्बर एनसेलको हो । सिम झिकेर फालि दिन्छु । १०० रुपैयामा नयाँ सिम किन्न पाईन्छ । सिम्पल नि, यस्तो कुरामा मलाई टेन्सन लाग्दैन बैनी ।” उनको यो जवाफले मलाई अक्क न बक्क बनायो ।
उनको यस्तो ब्यवहारले मलाई सोंच्न बाध्य बनायो । कतै मैले गलत मान्छेलाई त साथ दिइरहेको छैन ? मैले तृप्तिलाई बुझ्नु जरुरी छ मेरो मनले ठान्यो । अनी उनले नजिकको मानेको एक जना दिदी विद्या (नाम परिवर्तन) लाई भेट्न गएँ । उनले सुरुमा त कुरा खोलिनन् तर मैले अनेक तरिकाले फकाएपछि मात्र कुरा खोलिन् । र भनिन्–“ऊ एउटा स्मार्ट पेशेवर हो रुपनी बैनी । उस्लाई ईज्जतको कुनै पनि डर छैन । किनकी उस्ले आफुलाई पेशेवर बनाईसकी छे । ऊ निकै नै खतरनाक र चलाखि आईमाई हो ।”
म त छाँगाबाट खसेजस्तै भएँ । कस्तो पेशेवर ? म जान्न उत्सुक भएँ । कुरा खोतल्दै गएँ । ती विद्या दिदीले भन्दै गईन् । मेरो आँखा अगाडीको उज्यालो पनि अध्यारोमा परिणत हुंदै गयो । “उसंग मान्छेलाई आफु तिर तान्ने बेग्लै खुबी छ बैनी । मैले उस्लाई कत्ति गाली गर्छु । गाली गर्दा तपाँईले पनि मलाई बुझ्नु हुन्न है दिदी भन्छे । म के गरु बैनी ? मसंग आएर रोएको नाटक पार्छे । मलाई माया गर्ने हुजुर नै हो दिदी भन्छे । हजुरले पनि यस्तो भन्नु हुन्छ भन्दै रोएको नाटक पार्छे । आउनेलाई नआईज भन्न पनि नमिल्ने । उस्को फोनमा गरिएको कुराकानी सुन्दा मलाई नै दिक्क लाग्छ ।”
विद्या दिदीको कुराले मात्र मैले तृप्तिप्रती गलत धारणा बनाईहाल्नु ऊ प्रतिको अन्याय हुन्थ्यो ।
त्यसैले मैले उनको बारेमा बुझ्न अनेक च्यानल प्रयोग गर्न थालें । तब मलाई थाहा भयो उनी त साँच्चै निकै नै स्मार्ट पेशेवर रहीछन् । उनको केसको लागी उनीसंग संगै हिंडदा मलाई केही भन्न नसकेकाहरुले पछि मैले उनको बारेमा बुझ्न शुरु गरेपछि पो सबैले भन्न थाले कि मैले तृप्तिलाई साथ दिएर धेरै नै गलत गरेछु रे । ज–जस्लाई मैले भेटेर तृप्तिको बारेमा बुझने प्रयास सम्म के गर्थें सबैको एउटै भनाई हुन्थ्यो–“तपाँईले गलत मान्छेलाई साथ दिई रहनुभएको छ । रोएर हुनेखानेलाई फसाउने उस्को कला हो । तपाँई हामी काठमाण्डौ गाडीमा जान्छौं ऊ प्लेनमा जान्छे, जस्को प्लेनमा चढी हिंड्ने कुनै आय श्रोत नै छैन । काठमाण्डौ देखि पश्चिम नेपालका प्राय सबै होटेलहरु उस्कै नाममा बुक हुन्छन् ।”
अब भने म ढुक्क भएँ मैले गलत मान्छेलाई नै साथ दिइरहेकी रहेछु । समय बित्दै थियो । एक पटक उनलाई मैले होटेल नमस्तेबाट राती पौने १० बजे एक जना पुरुषसंगै निस्किएको देखें । त्यो होटेलमा हाम्रो प्रोजेक्टको एनुएल प्रोग्रामको डिनर पार्टी थियो ।
त्यति ठुलो भिडबाट पनि मैले उनलाई कसैसंग होटल बाहिर जाँदै गरेको देखें । मैले उनलाई चिनीहालें । होटलमा कसैसंग जानु र होटेलबाट निस्कनु त्यति ठुलो विषय मानिदैन र म पनि मान्दिन । तर उनी एउटा साधारण पिडीत महिला भनेर मैले चिनेको हुनाले उनलाई त्यो समयमा त्याहाँ देख्नु मेरो लागी शंकाको विषय बन्यो । र त्यही शंका लागेकोले भोलीपल्ट मैले उनलाई फोन गरेर हिंजो राती एक जना पुरुषसंग देखेको बताएँ । जवाफमा उनले ति पुरुषको परिचय मैले चिनेको मान्छेको पो दिईन् । तर उनीसंग देखेको पुरुषलाई मैले चिन्दिनथें । उनले मलाई सिधै झुट बोलीन् ।
जब तृप्ति एउटा स्मार्ट पेशेवर हो भन्ने मैले जाने । त्यसपछि उनको श्रीमानलाई त्यो राँझा ब्यारेकमा गालि गरेको सम्झिएँ । र मन मनै निकै दुःखी पनि भएँ । त्यतिबेला मात्रै मैले सन्दिपको पिडालई महसुुस गरें । जब मैले तृप्ति साँच्चिकै पेशेवर नै रहीछिन् भन्ने कुरा जानें । घटना क्रमसंग नजिक हुने क्रममा मलाई थाहा भयो तृप्तिको पहिलो श्रीमानले हैन रहेछ उनी आफैले नै पहिलो श्रीमानलाई छाडेकी रहीछन् । ११ वर्षको पत्रकारीता जिवनमा मैले यस्तो गल्ती कहिल्यै गरेकी थिईन । म बाट किन यस्तो गल्ति भयो । म आफै पश्चातापमा परें । जे होस् एउटा स्मार्ट पेशेवरको संगतबाट मैले धेरै कुरा सिक्ने मौका पनि पाएँ । मैले यो आर्टिकलमा तृप्ति र उनीसंग सम्बन्धित व्यक्तिहरुको वास्तविक नाम उल्लेख नगर्नुको एउटै कारण हो तृप्तिको छोरी । उनको पहिलो लोग्नेबाट जन्मिएको छोरीले एस वर्ष एस.एल.सी ए प्लसमा पास गरेकी छिन् ।
म एउटा लेखिका मात्र हैन । कसैकी छोरी पनि हुँ । त्यसैले म चाहाँदिन कि, आमाले गरेको व्यवहारको मूल्य त्यो छोरीले अनाहकमा तिर्न परोस् । आफ्नो छोरीहरुको पनि भविष्यको बारेमा नसोंच्ने विचित्रकी आमा बन्यौ तिमी तृप्ति । ती अबोध नानीहरुलाई आफ्ना बुवाहरुबाट टाढा बनाएर दुनियाँको बुवाहरुलाई लुट्दै छोरीहरु पाल्ने तिम्रो मतृत्वलाई धिक्कार छ । सक्छौ र तिमीसंग हिम्मत छ भने खुलेर पेशेवर बन । कमसे कम तिमीलाई थुक्ने त छैनन् । यसरी आफुसंगै अरुको पनि घरबार बिगारि नहिंड । सबैले तिम्रो साथ छोड्दा कुनै दिन तिमीलाई साथ दिएकै नाताले यो सुझाव हो मेरो तिमीलाई
कुरा आज भन्दा झण्डै ७/८ महिना पहिलेको हो । जति बेला म नेपालगञ्जमा बसेर पत्रकारीता गर्दै थिएँ । एक दिन मलाई एक जना अधिकारकर्मी दिदीको फोन आयो र –“बैनी तपाँई काहाँ हुनु हुन्छ ? जाहाँ भएनी हामीसंग तपाँई राँझा ब्यारेकमा गईदिनु पर्ने भयो । आर्मी लोग्नेद्धारा पिडीत बनाईएको महिलाको केस हो ।” “आर्मीहरु फटाहा हुन्छन् । यीनीहरुले महिलाहरुलार्ई निकै नै दुःख दिन्छन् । यीनीहरुको हृयदमा महिला प्रति कुनै दया माया हुदैन । त्यसमा पनि श्रीमती प्रति त झनै हुंदैन । जाहाँ गयो त्यही श्रीमती बनाउन खप्पिस् हुन्छन् ।” समाजिक वातावरणले मेरो मानसपटलमा नेपाली सेना प्रती यस्तो छाप छोडेको थियो । समाजमा देखिए#का कतिपय घटनाले मेरो मस्तिष्कमा यस्तो छाप परेको हुन सक्छ । त्यो दिन त्यसरी फोन आउँदा म त्यही पुर्वाग्रही मानसिकता वोकेर रांझा ब्यारेक हानीएँ ।
माघको यस्तै दोश्रो साता हो । जाडो महिनामा झण्डै डेढ महिना घामको मुख देख्न पाइँदैन नेपालगन्जमा । त्यो दिन लागेको घाम लागेको होला ममा निकै उर्जा थियो । वास्तविकता जान्ने उत्सुकताले मलाई खाना खाने समय पनि खेर फाल्न मन लागेन र झोला बोकेर हिंडे राँझा ब्यारेक तिर । त्याहाँ पुग्दा बिहानको यस्तै १० बजेको हुँदो हो ।
राँझा ब्यारेकको कम्पाउण्ड भित्र रहेको प्रतिक्षालयमा पीडित महिला तृप्ति सानो बच्चा काखमा लिएर बसीरहेकी थिईन् । त्यस बाहेक अधिकारकर्मी र पीडित महिलाका केही आफन्त पनि संगै थिए । त्यही समुहमा गएर म पनि मिसिएँ । झण्डै १५ मिनेट हामी त्यसै त्यो प्रतिक्षालयमा कर्णेल सरको प्रतिक्षामा बस्यौं । तृप्तिको अनुहारमा देखिएको उदासी र उनको काखमा रहेको अवोध वच्चाको अवस्था देखेर मेरो मन चसक्क भयो । तृप्तिलाई यस्तो अवस्थामा पु¥याउने सैनिक प्रति झन घृणा जागेर आयो ।
करिव १५ मिनट पछि कर्णेल हामी बसेको प्रतिक्षालयमा आई पुगे । सानो नानी काखमा राखेर मलिन अनुहार लिएर बसेकी तृप्ति केही चनाखो भईन् । उनी त्यहाँ न्यायको अपेक्षा लिएर गएकी थिईन् । कर्णेल आए पछि उनको कथा सुरु भयो । सन्दिपसंग विवाह हुनुपुर्व उनी कुनै गैरसरकारी संस्थामा कार्यरत थिईन् । चार वर्ष अघि नेपाली सेनामा कार्यरत सन्दिप (नाम परिवर्तन) सिंह ठकुरीसंग उनको विवाह भएको थियो ।
उनी भन्दै थिईन्–“विवाह पछि मलाई जागिर नर्गन भनेर यसैले भन्यो र मैले पनि लोग्ने हो भनेको मान्नु पर्छ भनेर जागिर छाडें । अहिले मलाई एक रुपैंया पनि दिंदैन । माग्दा तँलाई बसिबसि पाल्न ल्याएको हुँ र ? भन्दै रातदिन पिट्छ । आफु अरुसंग लागेको छ उल्टै मलाई जेठाज्युसंग लागेकी भनेर मेरो चरित्रमा दाग लगाएको छ ।” उनको त्यो कुरा सुन्दा मलाई लाग्यो यस्तो सीमा नाँघिएको आरोप के श्रीमानले आफ्नी श्रीमतीलाई लगाउन सक्छ ? त्यो पनि आफ्नै दाईसंग सम्बन्ध गाँसिएको ? म सोच्दै थिएँ के यो आरोप साँचो होला त ? म सोंचिरहेकी थिएँ । त्यत्तिकैमा उनी फेरी बोलिन्–“यति मात्रै होर करसाप, मलाई रेष्टुरेन्टमा गएर मःम, चाउमीन र पिजा खाँदै हिंडने तँ ? तँलाई खानलाई घरमा भात छैन ? साथी के तेरा मात्र छन् ? राति राति घरमा आउने तँ गति छाडा भन्दै कुट्छ । तपाँई नै भन्नुस् न विवाह ग¥यो भन्दैमा के साथीहरुसंग कुरै नगर्नु ? विवाह ग¥यो भन्दैमा के मःम, चाउमीन खाँदै नखानु ?” तृप्तिले यो कुरा सुनाएपछि उनको श्रीमान प्रतिको मेरो मानसिकता झनै नराम्रो बन्दै गयो ।
रेष्टुरेष्टमा गएर मःम चाउमिन खांदैमा के महिला चरीत्रहिन हुन्छन ? यस्तो कुरा सुनेर मेरो हृदय काँप्यो । त्यसो त म मेरो जिवनमा कतिपटक रेष्टुरेष्टमा गएँ हुँला । त्याहाँ मैले कयौ पटक कति जनासंग बसेर मःमः चाउमिन खाएँ हुँला । यदि म विवाहीत भएको भए मेरो श्रीमानले पनि यस्तै साेंच्दाहुन् त ? के सबै श्रीमतीका श्रीमानको यस्तै मानसिकता हुन्छ होला त ? भन्ने पनि लाग्यो ।
यस्तो लान्छना लगाउने सन्दिप मात्र पहिलो ब्यक्ति रहेनछ उनको जिवनमा । उनको पहिलो लोग्नेले पनि उनलाई यस्तै आरोप लगाएका थिए रे । सन्दिप त तृप्तिको दोश्रो श्रीमान पो रहेछन् । तृप्तिका अनुसार पहिलो श्रीमानले पनि उनलाई चरित्रहीन भन्दै यातना दिएर घरबाट निकालेको रे । त्यसरी घरबाट निकालेपछि उनी छोरीलाई लिएर माईत बस्दै गर्दा सन्दिपसंग भेट भएछ । सन्दिपसंगको सम्बन्ध सामीप्यता पछि मित्रता हुंदै प्रेममा परिणत भएछ । तृप्तिको अतितले उनीहरुको दाम्पत्य जिवनमा कुनै असर नगर्ने कुरामा तृप्तिलाई सन्दिपले विश्वास दिलाए पछि उनीहरुको विवाह भएको थियो ।
तृप्तिले आफुलाई लगाइरहेको सबै खाले आरोप त्यही प्रतिक्षालयमा बसेर सुनीरहेका उनका पति सन्दिपले ठाडै अस्विकार गरे । उनले त तृप्तिले नै उल्टै आफुलाई फसाएको बयान दिए कर्णेल सामु । सन्दिप भन्छन्–“हाम्रो भेट फेसबुकमा भएको हो सर । मैले यस्लाई माया गरेको पनि हो । यस्को बिहे भएको भन्ने थाहा थियो मलाई । श्रीमानले मलाई बुझेन, सधैं मलाई पिट्छ, मार्छ भन्दै मसंग रुन्थी पनि । यस्का यी भनाईहरु केटा फसाउने चाल रहेछन् । यही चालमा म नराम्ररी फसें सर ।” उनीहरुको विवाह हुंदा सम्म पनि सन्दिपलाई तृप्तिको पहिलाको श्रीमानबाट एउटा छोरी छ भन्ने समेत थाहा रहेनछ । तृप्ति कृष्चियन हो भन्ने पनि विवाह पछि मात्र थाहा पाएको रे सन्दिपले ।
सन्दिपले विलौना गर्दै भने–“सबै कुरा यस्ले मलाई झुटो बोली करसाप । मेरो गल्ति यत्ति नै भयो कि मैले यस्लाई विश्वास गरें । परिवारको कुरा नमानेर मैले योसंग प्रेम गरे, बिहे गरें । मेरो डेढ् वर्षको छोरी छ सर । म छोरीको कसम खाएर भन्छु, मैले हैन यस्ले मलाई पिडीत बनाकी छे सर ।” त्यतिबेला सन्दिपको कुरामा मलाई एक प्रतिशत पनि विश्वास लागेन । किनकी म पुर्वाग्रही सोंच लिएर त्यहाँ पुगेकी थिएँ । मलाई लाग्यो यो सबै आफुलाई सही र तृप्तिलाई गलत साबित गर्ने सन्दिपको चाल हो । पत्रकारीताको अनुभवमा मैले भोगेको पिडकको बयान जहिले पनि आफुलाई बचाउनका लागी हुन्छ । त्यसैले त्यो समयमा म आँखा चिम्म गरेर तृप्तिकै पक्षमा उभिएँ ।
झण्डै ७÷८ घण्टाको लामो बहसमा तृप्ति र सन्दिप एक अर्कालाई दोष दिंदै आरोप प्रत्यारोप गरि रहेका थिए । त्यतिबेला सन्दिप भन्दा तृप्तिको स्वर ठुलो भयो । किनकी त्यतिबेला उनलाई अधिकारकर्मी, संचारकर्मी लगायतको साथ र समर्थन थियो । यहि साथ र समर्थनले उनमा उर्जा मिलेको हुनसक्छ, मलाई लाग्यो । श्रीमानले लगाएका सबै खाले आरोपहरुलाई सबै सामु उनले छरपस्ट पस्कि रहँदा यता मेरो मानसिकता भने उनको श्रीमान प्रति नकारात्मक बन्दै गई रह्यो । उनको कुरा सुनेर मलाई जस्तै नमज्जा सायद उनको पक्षबाट बोल्नका लागी त्याहाँ पुगेका अरु अधिकारकर्मी महिलालाई पनि लागेको हुनु पर्छ ।
त्यतिबेला उनको क्रन्दन यस्तो थियो मानौं कि त्यो ब्यारेक भित्रको आर्मीहरुले मात्रै हैन वरपरको छिमेकले पनि सुनिरहेका छन् । उनको आँखाबाट खसेका आँशुलाई यदि एउटा ठूलो तबेलामा संगालेको भए सायद त्यो तबेला भरिने थियो । त्यतिबेला उनको क्रोध हिन्दु धर्म शास्त्राअनुसार काली चण्डीका जस्तो थियो । त्यो समय उनको त्यो आवेशलाई मैले स्वाभाविक नै लिएँ । तिन वर्ष देखि गुम्सिएको पीडा, आवेग सबै एकै पल्ट निस्किएको जस्तो ।
उनले हाम्रो रोहवरमा सन्दिपसंग प्रष्ट माग राखिन् । उनलाई सन्दिपसंग छोडपत्र चाहिएको छैन । तर सन्दिपको घरमा गएर उनी बस्न नसक्ने रे । दुई छोरी सहित माइतमा नै बस्न चाहन्छिन् उनी । तर सन्दिपको आम्दानीको ५० प्रतिशत उनलाई चाहिन्छ । उनीहरुका कुरा सुनीरहेका कर्नेलले दुवैको कुरा टुंगीएपछि सम्बन्ध सुधारका लागी केही समय घरमा संगै बस्न सुझाव दिए । तर तृप्तिलाई त्यो सुझाव स्वीकार्य भएन । “म लोग्नेको पिटाई खान उसको घरमा जान सक्दिन करसाप । मेरो ज्यानको सवाल छ । यस्ले मलाई जे पनि गर्न सक्छ ।” उनले भनिन् । अन्नतः तृप्तिका सबै माग पुरा भए । सोही अनुसार कागज पत्र बने । दुवै जनाको सहिछाप भयो । सन्दिपले मन अमिलो बनाउंदै सर्तनामामा हस्ताक्षर गरे । हामी पनि तृप्तिको त्यो जितलाई हाम्रो जित मानेर दंग थियौ ।
त्यहाँ आफ्नो कुराको सुनुवाई नभएपछि तृप्तिबाट सम्बन्ध बिच्छेद चाहेका सन्दिपले आफ्नै गाविसमा मुद्या दर्ता गराए । त्यस पछि पनि म एक पत्रकार भएकै नाताले तृप्तिलाई न्याय दिलाउने अभियानमा लागिरहें । तृप्तिको न्यायको लडाईमा ६/७ महिना सम्म धेरै पटक मैले उनलाई भेट्ने, कुराकानी गर्ने गरीरहें ।
यसैको दौडानमा मैले तृप्तिलाई अध्ययन गर्ने राम्रै मौका पाएँ । उनी प्राय मसंग भेटि रहन्थिन् । म संग भेट्न आउंदा उनको सेलफोनका घण्टि बारम्वार बजिरहन्थे । म संग कुरा गर्न आएकी तृप्ति म संग भन्दा धेरै समय फोनमा अरुसंगै बिताउँथिन् । कुराकानीबाट थाहा हुन्थ्यो उनलाई धेरै फोन बिदेशवाट आउँथे । एउटा सकिन्थ्यो अर्काे आईहाल्थ्यो । अनि फोन ईङ्गेज भएकोमा उनलाई सफाई दिन हम्मे पथ्र्याे । ती फोनहरुमा उनका वार्तालाप सुन्दा यस्तो लाग्थ्यो मानौं कि जतिले उनलाई फोन गरेका हुन्थे ती सबै उनका श्रीमान् हुन् ।
एकदिन त उनले फोनमै भनिन्–“घरमा आएर मेरो हात मागेरै मसंग बिहे गर्छु भन्नेले जाबो ७० हजार पठाउन पनि यस्तो गाह्रो है ? अझैं हेरन अस्ति पठाएको त्यो जाबो ३० हजारको कुरा गर्ने । विश्वास छैन है ममा ? त्यस्तो लाग्छ भने छोडे भैहाल्यो नी ? मैले मात्र हो रहेछ माया गरेको तपाँईलाई । कसरी विश्वास गर्नु र खै ?” यति भनेर उनले फोन काटिन् । अलि घुर्किलो पारामा । त्यो डिस्कनेक्ट हुन नपाउँदै तुरुन्तै फेरी अर्काे फोन आयो । पछिल्लो फोनले उनको अनुहारमा मुस्कान फैलायो । अनि भनिन्–“धन्यवाद छ है तपाईले पठाएको ५० हजार मेरो एकाउण्टमा आइपुग्यो । फेरी आवश्यक पर्यो भने फोन गर्छु है । आई रियली लव यू एण्ड आई मिस यू बाबा । यू आर सो क्युट ।”
म संग कुराकानी गर्न आएकी तृप्ति नेपालगन्जको सिद्यार्थ कटेजमा करिब एक घण्टा बसिन् त्यो समयमा उनले चार फोन रिसिभ गरीन् । म संग मुस्किलले ५ मिनट कुरा गरीन् होला । उनको फोन वार्ता मैले सुनेकोमा सायद अप्ठेरो लागेर हुनसक्छ अनि भनिन्–“यस्तै हो बैनी मलाई मन पराउनेहरु हजारौं छन् । सबै मन पराउनेहरुसंग बिहे गर्न नी सकिंदैन । तिमीलाई सबै कुरा थाहा छ सन्दिपको पैसाले मलाई त के छोरीलाई लिटो सम्म किन्न पुग्दैन ।” मैले भने –“यसो नर्गनु दिदी तपाँईले सबैसंग पैसा माग्नु भाको छ ति सबै नेपाल फर्केर तपाईसंग त्यो पैसा फिर्ता मागे भने के गर्नुहुन्छ ?” उनको सजिलो जवाफ –“उनीहरुसंग जुन फोन नम्वर प्रयोग गरेर कुराकानी गरीरहेकी छु त्यो नम्बर एनसेलको हो । सिम झिकेर फालि दिन्छु । १०० रुपैयामा नयाँ सिम किन्न पाईन्छ । सिम्पल नि, यस्तो कुरामा मलाई टेन्सन लाग्दैन बैनी ।” उनको यो जवाफले मलाई अक्क न बक्क बनायो ।
उनको यस्तो ब्यवहारले मलाई सोंच्न बाध्य बनायो । कतै मैले गलत मान्छेलाई त साथ दिइरहेको छैन ? मैले तृप्तिलाई बुझ्नु जरुरी छ मेरो मनले ठान्यो । अनी उनले नजिकको मानेको एक जना दिदी विद्या (नाम परिवर्तन) लाई भेट्न गएँ । उनले सुरुमा त कुरा खोलिनन् तर मैले अनेक तरिकाले फकाएपछि मात्र कुरा खोलिन् । र भनिन्–“ऊ एउटा स्मार्ट पेशेवर हो रुपनी बैनी । उस्लाई ईज्जतको कुनै पनि डर छैन । किनकी उस्ले आफुलाई पेशेवर बनाईसकी छे । ऊ निकै नै खतरनाक र चलाखि आईमाई हो ।”
म त छाँगाबाट खसेजस्तै भएँ । कस्तो पेशेवर ? म जान्न उत्सुक भएँ । कुरा खोतल्दै गएँ । ती विद्या दिदीले भन्दै गईन् । मेरो आँखा अगाडीको उज्यालो पनि अध्यारोमा परिणत हुंदै गयो । “उसंग मान्छेलाई आफु तिर तान्ने बेग्लै खुबी छ बैनी । मैले उस्लाई कत्ति गाली गर्छु । गाली गर्दा तपाँईले पनि मलाई बुझ्नु हुन्न है दिदी भन्छे । म के गरु बैनी ? मसंग आएर रोएको नाटक पार्छे । मलाई माया गर्ने हुजुर नै हो दिदी भन्छे । हजुरले पनि यस्तो भन्नु हुन्छ भन्दै रोएको नाटक पार्छे । आउनेलाई नआईज भन्न पनि नमिल्ने । उस्को फोनमा गरिएको कुराकानी सुन्दा मलाई नै दिक्क लाग्छ ।”
विद्या दिदीको कुराले मात्र मैले तृप्तिप्रती गलत धारणा बनाईहाल्नु ऊ प्रतिको अन्याय हुन्थ्यो ।
त्यसैले मैले उनको बारेमा बुझ्न अनेक च्यानल प्रयोग गर्न थालें । तब मलाई थाहा भयो उनी त साँच्चै निकै नै स्मार्ट पेशेवर रहीछन् । उनको केसको लागी उनीसंग संगै हिंडदा मलाई केही भन्न नसकेकाहरुले पछि मैले उनको बारेमा बुझ्न शुरु गरेपछि पो सबैले भन्न थाले कि मैले तृप्तिलाई साथ दिएर धेरै नै गलत गरेछु रे । ज–जस्लाई मैले भेटेर तृप्तिको बारेमा बुझने प्रयास सम्म के गर्थें सबैको एउटै भनाई हुन्थ्यो–“तपाँईले गलत मान्छेलाई साथ दिई रहनुभएको छ । रोएर हुनेखानेलाई फसाउने उस्को कला हो । तपाँई हामी काठमाण्डौ गाडीमा जान्छौं ऊ प्लेनमा जान्छे, जस्को प्लेनमा चढी हिंड्ने कुनै आय श्रोत नै छैन । काठमाण्डौ देखि पश्चिम नेपालका प्राय सबै होटेलहरु उस्कै नाममा बुक हुन्छन् ।”
अब भने म ढुक्क भएँ मैले गलत मान्छेलाई नै साथ दिइरहेकी रहेछु । समय बित्दै थियो । एक पटक उनलाई मैले होटेल नमस्तेबाट राती पौने १० बजे एक जना पुरुषसंगै निस्किएको देखें । त्यो होटेलमा हाम्रो प्रोजेक्टको एनुएल प्रोग्रामको डिनर पार्टी थियो ।
त्यति ठुलो भिडबाट पनि मैले उनलाई कसैसंग होटल बाहिर जाँदै गरेको देखें । मैले उनलाई चिनीहालें । होटलमा कसैसंग जानु र होटेलबाट निस्कनु त्यति ठुलो विषय मानिदैन र म पनि मान्दिन । तर उनी एउटा साधारण पिडीत महिला भनेर मैले चिनेको हुनाले उनलाई त्यो समयमा त्याहाँ देख्नु मेरो लागी शंकाको विषय बन्यो । र त्यही शंका लागेकोले भोलीपल्ट मैले उनलाई फोन गरेर हिंजो राती एक जना पुरुषसंग देखेको बताएँ । जवाफमा उनले ति पुरुषको परिचय मैले चिनेको मान्छेको पो दिईन् । तर उनीसंग देखेको पुरुषलाई मैले चिन्दिनथें । उनले मलाई सिधै झुट बोलीन् ।
जब तृप्ति एउटा स्मार्ट पेशेवर हो भन्ने मैले जाने । त्यसपछि उनको श्रीमानलाई त्यो राँझा ब्यारेकमा गालि गरेको सम्झिएँ । र मन मनै निकै दुःखी पनि भएँ । त्यतिबेला मात्रै मैले सन्दिपको पिडालई महसुुस गरें । जब मैले तृप्ति साँच्चिकै पेशेवर नै रहीछिन् भन्ने कुरा जानें । घटना क्रमसंग नजिक हुने क्रममा मलाई थाहा भयो तृप्तिको पहिलो श्रीमानले हैन रहेछ उनी आफैले नै पहिलो श्रीमानलाई छाडेकी रहीछन् । ११ वर्षको पत्रकारीता जिवनमा मैले यस्तो गल्ती कहिल्यै गरेकी थिईन । म बाट किन यस्तो गल्ति भयो । म आफै पश्चातापमा परें । जे होस् एउटा स्मार्ट पेशेवरको संगतबाट मैले धेरै कुरा सिक्ने मौका पनि पाएँ । मैले यो आर्टिकलमा तृप्ति र उनीसंग सम्बन्धित व्यक्तिहरुको वास्तविक नाम उल्लेख नगर्नुको एउटै कारण हो तृप्तिको छोरी । उनको पहिलो लोग्नेबाट जन्मिएको छोरीले एस वर्ष एस.एल.सी ए प्लसमा पास गरेकी छिन् ।
म एउटा लेखिका मात्र हैन । कसैकी छोरी पनि हुँ । त्यसैले म चाहाँदिन कि, आमाले गरेको व्यवहारको मूल्य त्यो छोरीले अनाहकमा तिर्न परोस् । आफ्नो छोरीहरुको पनि भविष्यको बारेमा नसोंच्ने विचित्रकी आमा बन्यौ तिमी तृप्ति । ती अबोध नानीहरुलाई आफ्ना बुवाहरुबाट टाढा बनाएर दुनियाँको बुवाहरुलाई लुट्दै छोरीहरु पाल्ने तिम्रो मतृत्वलाई धिक्कार छ । सक्छौ र तिमीसंग हिम्मत छ भने खुलेर पेशेवर बन । कमसे कम तिमीलाई थुक्ने त छैनन् । यसरी आफुसंगै अरुको पनि घरबार बिगारि नहिंड । सबैले तिम्रो साथ छोड्दा कुनै दिन तिमीलाई साथ दिएकै नाताले यो सुझाव हो मेरो तिमीलाई
A posse of thieves victimized a worker of a neighborhood money related organization in the wake of terminating at him at Karsiya of Morang locale on Wednesday evening.
Rs 200,000 was plundered from Ghanashyam Bahardar, a worker of Jivan Bikas Samaj, said the District Police Office. Bahardar was additionally assaulted with a pole. The group opened terminating at him in the wake of rising up out of adjacent a creek.
Field colleague at the fund Rabindra Narayan Thakur educated that harmed Bahardar has been accepting treatment at Birat Hospital.
Morang Police Chief Sandip Bhandari said albeit one was held regarding the plunder, others were slipping off
Police on Tuesday made open five people including the spouse of a killed individual for inclusion in the murder case.
The police paraded the five in allegation of killing Anjani Kumar Mishra of Sangrampur of Hatisarwa – 8, Mahottari. They incorporate Mishra's significant other Jyoti Mishra, 22, Firoj Kawari, 31, of Dharmapur – 6, Tufan Ansari, 37, of Dhamaura – 1, Gangaram Das, 44, of Bagada – 7 and Kuber Raut, 29, of Mahottari VDC – 7.
An exceptional group of police captured the blamed from their homes with support for the nearby villagers. They were made open 10 days after the murder.
Jyoti is the most youthful spouse of the killed individual while Kuber is uncle – in – law. Police examination demonstrated that Firoj and Tufan were known hit men partnered to equipped outfit, Janatantrik Tarai Mukti Morcha – Jawla Group and infamous for abducting, theft and blackmail including murder, said Inspector Rabindra Khanal, of District Police Office, Mahottari.
The preparatory examination has indicated unlawful sexual relationship and property similar to the variables prompting to the murder. Mishra had returned home just three months prior subsequent to working abroad. He was hacked to death at 8 pm on January 13, police said.
मलेसियामा एक नेपालीको घाँटी रेटेर हत्या मलेसियमा एक नेपालीको हत्या भएको छ। वैदेशिक रोजगारीका लागि मलेसियामा पुगेका राधेश्याम पाण्डेको हत्या भएको हो।
पाण्डेको शव स्थानीय समय अनुसार आइतबार बिहान ८ बजेतिर मलेसियाको लोरोङ–१ पाडाङ नागासरीको स्थानीय खेल मैदानमा भेटिएको केन्द्रीय सेवेरंग पेरायी जिल्लाका प्रहरी प्रमुख एसीपी निक रोस दानी अब्दुल हमिदलाई उद्रित गर्दै द सनले जनाएको छ। पाण्डे बुकित टेन्घामा रहेको एक कम्पनीमा कार्यरत थिए। उनको पेटमा छुरा रोपिएको र घाँटी रेटिएको पाइएको अब्दुलले बताएका छन्। उनका अनुसार पाण्डेको के कारणले हत्या भएको हो भन्नेबारे खुल्न सकेको छैन। घटनाबारे थप अनुसन्धान भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ। अन्नपूर्ण पोस्टबाट
पाण्डेको शव स्थानीय समय अनुसार आइतबार बिहान ८ बजेतिर मलेसियाको लोरोङ–१ पाडाङ नागासरीको स्थानीय खेल मैदानमा भेटिएको केन्द्रीय सेवेरंग पेरायी जिल्लाका प्रहरी प्रमुख एसीपी निक रोस दानी अब्दुल हमिदलाई उद्रित गर्दै द सनले जनाएको छ। पाण्डे बुकित टेन्घामा रहेको एक कम्पनीमा कार्यरत थिए। उनको पेटमा छुरा रोपिएको र घाँटी रेटिएको पाइएको अब्दुलले बताएका छन्। उनका अनुसार पाण्डेको के कारणले हत्या भएको हो भन्नेबारे खुल्न सकेको छैन। घटनाबारे थप अनुसन्धान भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ। अन्नपूर्ण पोस्टबाट
Previous Kumari, Ganesh and Bhairab respected
Kathmandu Metropolitan City has respected previous living goddesses, previous Ganesh and previous Bhairab with 'Shreepad Samman' at a program composed at Basantapur on Tuesday.
On the event, Chief Executive Officer of the KMC, Rudra Singh Tamang, additionally appropriated month to month remittance in a singular amount to them.
The KMC has been giving Rs 10,000 each to previous kumari, Rs 8,000 each to previous Ganesha and Bhairab as month to month recompense from the financial year 2013/14.
Five previous kumari, six previous Ganesh and seven Bhairab were regarded on the event
मलेसियामा झुन्डाएर मारेको १४ महिना पछी डम्मर बहादुर थापा यस्तो अवस्थामा फेला परेका छन । उनको पासपोर्टको आधारमा मलेसियन पुलिसले उनी नेपाली रहेको बताएको छ । थुक्क नेपाल सरकार र बिदेश पठाउने दलालहरु । क्रिपया सबैले १ शेहर गरी सरकार र बिदेश पठाउने दलाललाई बिरोध गरौ । हरेक नेपालीले शेहर गरौ ।
I had tears in my eyes when I saw this post yesterday night. किनकि मेरो नि बुबा बुढो हुनुन्जेल परदेश थिए, अनि म होस्टेलमा। बुबा-आमासँगको बाल्यकाल खासै याद छैन।
हामीलाई देशमा हुने घटनाहरु, पर्देशमा दाजुभाइ दिदिबइनीले भोग्ने दुख पिडा, अझ मारिने, केहि कारणले मृत्यु भएनि सामान्य लाग्छ्। ए हो, तेसो भएछ भन्यो सक्यो। जबसम्म हामी आफैलाई यो दुख पर्दैन हामी बुझ्दैनौ, बुझ्न कोसिस समेत गर्दनौ।
अनि युवाहरु चाहि देशको तरल माहोल स्थितिमा नि चुप छन्। देश आफै विकास हुन्छ, नेताहरुले गर्छन भनि चुयुक्क बोल्दैनौ।
देशमै अवसर, काम गर्ने अवस्था भए विदेसिनु नै पर्दैन। रेमिट्यान्सले धानेको हाम्रो देश, रेमिट्यान्स पठाउनेको राम्रो हेरचाह समेत गर्दैनन्। अस्ति एक जना ब्रो ले विदेसबाट सामान पार्सेल मेल गरि पठाको तर एता नेपाल हुलाक कर्मचारिले पार्सेल खोलि राम्रो सामान छानि छानि आफै लगेछन्। मुजिहरुलाई तलब दिदैनन र अर्काको पसिनाको कमाइ घरमा पठाउदा नि चोरेर खानुपर्ने?
यहाँ सिस्टम खराब छ, सिस्टममा काम गर्ने तेहि पुरानो मान्छे र तेहि चलन छ।
सिस्टम सफा पारौँ, देश विकास गरौँ।
I had tears in my eyes when I saw this post yesterday night. किनकि मेरो नि बुबा बुढो हुनुन्जेल परदेश थिए, अनि म होस्टेलमा। बुबा-आमासँगको बाल्यकाल खासै याद छैन।
हामीलाई देशमा हुने घटनाहरु, पर्देशमा दाजुभाइ दिदिबइनीले भोग्ने दुख पिडा, अझ मारिने, केहि कारणले मृत्यु भएनि सामान्य लाग्छ्। ए हो, तेसो भएछ भन्यो सक्यो। जबसम्म हामी आफैलाई यो दुख पर्दैन हामी बुझ्दैनौ, बुझ्न कोसिस समेत गर्दनौ।
अनि युवाहरु चाहि देशको तरल माहोल स्थितिमा नि चुप छन्। देश आफै विकास हुन्छ, नेताहरुले गर्छन भनि चुयुक्क बोल्दैनौ।
देशमै अवसर, काम गर्ने अवस्था भए विदेसिनु नै पर्दैन। रेमिट्यान्सले धानेको हाम्रो देश, रेमिट्यान्स पठाउनेको राम्रो हेरचाह समेत गर्दैनन्। अस्ति एक जना ब्रो ले विदेसबाट सामान पार्सेल मेल गरि पठाको तर एता नेपाल हुलाक कर्मचारिले पार्सेल खोलि राम्रो सामान छानि छानि आफै लगेछन्। मुजिहरुलाई तलब दिदैनन र अर्काको पसिनाको कमाइ घरमा पठाउदा नि चोरेर खानुपर्ने?
यहाँ सिस्टम खराब छ, सिस्टममा काम गर्ने तेहि पुरानो मान्छे र तेहि चलन छ।
सिस्टम सफा पारौँ, देश विकास गरौँ।
पृथ्वीनगर जङ्गलमा दिनको १० बजे दाउरा काटन गइरहेका ४ जना मध्य महेसपुर -2 हाल भद्रपुर-2 निबासी ४१ वर्सिया पालमाया घिसिङ लिम्बू र मुनाल अंग्रेज़ी स्कुलमा कक्षा ७ मा अध्यनरत वर्ष 14 कि सर्मिला योङ्हाङ लिम्बू को जङली हात्ती सङ जंकाभेट हुँदा सो हात्तीको आक्रमण बाट मृत्यु भएको छ । उक्त घटनाले गाउँ टोल सबै सोकाकुल अवस्थामा छ । पाल्मायाको शब हिजै पाइयो भने सर्मिलाको शब आज बिहान १० बजे मात्र पुलिस प्रशासन र ए पि एफ फोर्सको सहयोगमा पाइएको हो
सुनसरी । कोशीटप्पु वन्यजन्तु आरक्षका नायब सुब्बा सुरेन्द्र खड्कालाई कार्यालयको कामकाज फत्ते गर्नेभन्दा पनि कार्यालयबाट निस्कन हतार हुन्छ । उहाँ कार्यालयको कामकाज गर्नबाट पन्छिन खोजेका भने होइन ।
गत दसैँयता खड्कालाई दिउँसै कार्यालय छाड्नुपर्ने बाध्यता आइलागेको छ । जङ्गली हात्तीले दिउँसै आरक्षमा आएर आक्रमण गर्न थालेका कारण खड्कालगायत कर्मचारीले हात्तीबाट जोगिन दिउँसै कार्यालय छाड्ने गरेका हुन् ।आरक्षभित्र बस्दै आएका कर्मचारीलाई समेत अहिले जङ्गली हात्तीबाट ज्यान जोगाउन हम्मेहम्मे परेको छ । जङ्गली हात्तीको बथान दिउँसै एक्कासी आरक्ष कार्यालय पस्छ र तोडफोड गर्न थाल्छ । कर्मचारीको भागाभाग चल्छ । हात्तीको आक्रमणबाट जोगिन यहाँका कर्मचारी सुरक्षित स्थानतर्फ लाग्नै पर्ने हुन्छ ।
आरक्षभित्रै बसे उनीहरुलाई ज्यान जोगाउन मुस्किल पर्छ । आरक्ष भित्र १७÷१८ को सङ्ख्यामा रहेका जङ्गली हात्तीले यसरी दिउँसै आरक्ष कार्यालयभित्र आएर उत्पात मच्चाउनुको पछाडि विभिन्न कारण छन् ।
प्रमुख कारण जङ्गली हात्ती दिनहुँ आरक्षको हात्तीसारमा रहेका पोथी हात्तीसँग समागमका लागि आउने हुन् र यही क्रममा तोडफोड गर्ने गर्छन ।
आरक्षको हात्तीसारमा पाँचवटा पोथी हात्ती रहेका छन् । उनीहरुसँग भाले जङ्गली हात्ती सम्बन्ध राख्न आउने गरेका आरक्षका सहायक संरक्षण अधिकृत झौलाइ चौधरी बताउनुहुन्छ ।
“यौन सम्बन्ध राख्नका लागि जङ्गली हात्ती आउने गरेका छन्, यसरी आउँदा बर्सेनि आरक्षभित्र तथा वरपरको बस्तीमा तोडफोड गरेर हैरान पार्छन,” उनले भने । आरक्षभित्र यसरी तोडफोड गर्ने हात्तीको बथानलाई धपाउन कर्मचारी, आरक्ष सुरक्षार्थ खटिएको भगवतीप्रसाद गुल्म तथा स्थानीय युवालाई परिचालन गरिएको छ ।
सुनसरीको पश्चिम कुशाहास्थित आरक्ष कार्यालयमा हात्तीले दसैँयता लगातार तोडफोड गर्दै आएको छ । हात्तीको बथानले कार्यालयको पर्खाल, आवास भवन र भान्साघरलाई बिगारिदिएको छ । हात्तीका कारण आरक्ष वरपर वस्दै आएका बासिन्दा समेत असुरक्षित छन् ।
“करिब एक सय ५० घरपरिवार तीन महिनायता त्रासमै बाँचिरहेका छन्,” चौधरीले भने । आरक्षसँग जोडिएका सुनसरी, सप्तरी र उदयपुरका बासिन्दा हात्तीका कारण दिनुहुँ असुरक्षित बन्दै गएका छन् । उनीहरु डरले रातभर जाग्राम बस्छन् । पछिल्लो सात वर्षयता हात्ती र अर्नाको आक्रमणबाट यस क्षेत्रका १३ जनाले ज्यान गुमाउनु परेको छ । हात्तीले मानवबस्तीमा तोडफोड गर्नुका साथै बालीनालीसमेत सखाप पार्ने गरेका छन् ।
“आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई आरक्षभित्र घुमफिर गर्न रोक लगाएका छौँ, स्थानीयवासीलाई काठ दाउरा तथा घाँस काट्नसमेत दिइएको छैन,” चौधरीले भने ।
आरक्षको हात्तीसारमा हाल सरस्वतीकली, दमदमीकली, शोभाकली, लक्ष्मीकली र अमरिकाकली गरी पाँचवटा घरपालुवा पोथी हात्ती रहेका छन् । बर्सेनि जङ्गली हात्ती पोथी हात्तीसँग समागमका लागि आरक्ष भित्र आउने गरेका छन् । मात्तिएर आउने यस्ता हात्तीले आरक्ष कार्यालयभित्र तोडफोड गर्नुका साथै कर्मचारीमाथि आक्रमण गर्ने गरेका छन् ।
“भाले हात्ती पाल्नै गाह्रो हुन्छ,” सहायक संरक्षण अधिकृत चौधरी भन्छन् । गत वर्षसम्म कोशीटप्पुको हात्तीसारमा पोथी हात्तीको सङ्ख्या तीनवटा मात्र थियो । यस वर्ष थप दुई पोथी हात्ती चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जबाट यहाँ ल्याइएको हो । “कोशीटप्पुका पाँचवटा हात्ती अझै चितवनमा ‘काज’ मै छन्, यहाँ ल्याएर राख्न सक्ने अवस्था छैन,” सहायक संरक्षण अधिकृत चौधरीले भने ।
जङ्गली हात्ती यसरी बर्सेनि आरक्ष कार्यालय तथा आरक्ष वरपरको वस्तीमा पस्नुको कारण चरिचरन क्षेत्रको कमी पनि हो । विसं २०३२ सालमा सुनसरी, सप्तरी र उदयपुरको एक सय ७५ बर्गकिलोमिटर क्षेत्र समेटेर कोशीटप्पु आरक्षको स्थापना गरिएको हो ।
“चरिचरन क्षेत्र चार प्रतिशत मात्र छ,” चर्ने ठाउँ अपर्याप्त भएको तथ्याङ्क प्रस्तुत गर्दै चौधरीले भने । हात्तीको आक्रमणबाट जोगाउन जङ्गल क्षेत्र बढाउनुपर्ने तथा वरपर रहेको मानव वस्ती हटाउनु पर्ने उनको भनाइ छ । आरक्षले करिब एकसय २८ बर्गकिलोमिटर क्षेत्रफल बढाउने योजना बनाएको छ ।
“बस्ती हटाएर जङ्गली हात्तीको संरक्षण गर्न हामी लागिपरेका छौँ,” उने बताए । आरक्ष वरपर स्थानीयवासीले बालीनाली लगाएका कारण समेत चरिचरनका लागि जङ्गली हात्ती बर्सेनि बस्तीमा पस्ने गरेको हो ।
कोशीटप्पु आरक्ष अर्ना ९जङ्गली भैँसी०का लागि प्रख्यात मानिन्छ । विसं २०७२ चैत अन्तिम साता गरिएको गणना अनुसार यहाँ अर्नाको सङ्ख्या ४३२ रहको छ । अर्ना नेपालभरमै यहाँ मात्र पाइने जनावर हो ।
कोशी नदीको बीचमा रहेको आरक्ष क्षेत्रलाई बर्सेनि बाढीले कटान गरिरहेको छ । नदीले निर्धारण गरेको आरक्ष भएका कारण यसको भविष्य नदीमाथि निर्भर छ । यहाँ स्थापनाकालदेखि नै खुल्ला रुपमा चरिचरन हुँदै आएको छ । त्यसैले खुल्ला चरिचरन आरक्षको प्रमुख समस्या भएको आरक्षमा कार्यरत राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषका वीरेन्द्र गौतम बताउँछन् ।
बर्सेनि आरक्षको चारैतिरबाट स्थानीयवासीले अतिक्रमण गर्दैआएका छन् । यसको मुख्य असर हात्ती र अर्ना बासस्थानमाथि परेको छ ।
सन् १९८७ मा रामसार सूचीमा सूचीकृत कोशीटप्पु नेपालकै ठूलो रामसार क्षेत्रका रूपमा चिनिन्छ । यहाँ ४८९ प्रजातिका चराका साथै दुर्लभ डल्फिनसमेत पाइन्छ । लोपोन्मुख अवस्थामा रहेका अर्ना संरक्षणकै निम्ति आरक्ष स्थापना गरिएको हो । “पछिल्लो समय वन्यजन्तुको सङ्ख्यामा वृद्धि हुँदै गएको छ, तर कोशीको बाढीले कटान गरेपछि वन्यजन्तु संरक्षणमा समस्या भएको छ,” गौतमले भने । आरक्ष स्थापना गरिँदा अर्नाको सङ्ख्या ७३ रहेकामा अहिले उक्त सङ्ख्या बढेर चारसय ३२ पुगेको तथ्याङ्क छ ।
काठमाडौं ।भारतको चर्चित टेलिभिजन ‘झलक दिख ला जा’को ट्रफि नेपालकी तेरिया मगरले जितेकी छिन् ।
अन्य २ प्रतिस्पर्धीलाई उछिन्दै उनले यो शो जितेकी हुन् । तेरियाले उपाधि जितेको फाइनल प्रतिस्पर्धाको रेकर्डेड कार्यक्रम शनिवार राति कलर्स टिभीबाट प्रसारण हुनेछ । बलिउड अनलाइन बलिउड लाइफका अनुसार नेपालको रुपन्देहीकी तेरियाले ‘झलक दिख ला जा’मा आफैं कोरियोग्राफर रहेका सलमानयुशुफ खान र फ्यान पलोइङ राम्रो रहेको मानिएका सन्तानु महेश्वरीलाई उछिन्दै प्रतियोतिाको ट्रफि जितेकी हुन् । उनले यसघि जी टिभीबाट प्रसारण हुने डान्स इन्डिया डान्सको बालबालिका विशेष संकरण जितेकी थिइन् ।
स्तो कौतुहलता प्राय: सबै पुरुषमा हुने गर्दछ । त्यसैले पुरुषहरुलाई लक्षित् गर्दै नयाँ सर्वेक्षणले २० वर्ष उमेरभित्रक महिलाहरुमा यौन चाहना उच्च रहने सार्बजनिक गरेको छ ।
भिटामिन कम्पनी हेल्थ स्पानले ल्याएको यो नयाँ रिर्पोटले यस्तो यस्तो जानकारी गराएको छ । यसअघि महिलाहरु ३५ देखी ४० वर्षसम्म यौन सम्बन्ध राख्नका लागि लालयित रहने र त्यतिबेला उनीहरुमा सम्बन्धलाई लिएर उच्च आत्मविश्वास तथा इच्छाशक्ति रहने जनाइएको थियो ।
तर, नयाँ सर्वेक्षणले उमेर बढ्दै गएसँगै महिलाहरुले बेडरुममा असुरक्षित महसुस गर्ने तथ्य बाहिर ल्याएको छ ।
बढ्दो उमेरसँगै महिलाहरु आफूलाई नराम्रो ठान्ने गर्दछन् । त्यस्तै २० वर्षसम्म उनीहरुसँग यौन शक्ति पर्याप्त रहने पनि सर्वेक्षणमा जनाइएको छ । नयाँ सर्वेक्षणमा ३० वर्ष कटेका केही महिलाले आफूलाई आर्कषक महसुस नगर्ने बताएका थिए भने दुई तिहाईले यौन सम्बन्धको इच्छा नरहेको बताएका थिए ।
२० वर्षभन्दा कम तथा २५ वर्षभित्रका महिलाहरुले भने यौन इच्छाशक्ति बलियो रहेको प्रतिक्रिया दिए । रिर्पोटमा जनाइएअनुसार ४१ देखी ४५ वर्षको उमेर यौनका लागि सबैभन्दा नराम्रो उमेर मानिन्छ ।
भिटामिन कम्पनी हेल्थ स्पानले ल्याएको यो नयाँ रिर्पोटले यस्तो यस्तो जानकारी गराएको छ । यसअघि महिलाहरु ३५ देखी ४० वर्षसम्म यौन सम्बन्ध राख्नका लागि लालयित रहने र त्यतिबेला उनीहरुमा सम्बन्धलाई लिएर उच्च आत्मविश्वास तथा इच्छाशक्ति रहने जनाइएको थियो ।
तर, नयाँ सर्वेक्षणले उमेर बढ्दै गएसँगै महिलाहरुले बेडरुममा असुरक्षित महसुस गर्ने तथ्य बाहिर ल्याएको छ ।
बढ्दो उमेरसँगै महिलाहरु आफूलाई नराम्रो ठान्ने गर्दछन् । त्यस्तै २० वर्षसम्म उनीहरुसँग यौन शक्ति पर्याप्त रहने पनि सर्वेक्षणमा जनाइएको छ । नयाँ सर्वेक्षणमा ३० वर्ष कटेका केही महिलाले आफूलाई आर्कषक महसुस नगर्ने बताएका थिए भने दुई तिहाईले यौन सम्बन्धको इच्छा नरहेको बताएका थिए ।
२० वर्षभन्दा कम तथा २५ वर्षभित्रका महिलाहरुले भने यौन इच्छाशक्ति बलियो रहेको प्रतिक्रिया दिए । रिर्पोटमा जनाइएअनुसार ४१ देखी ४५ वर्षको उमेर यौनका लागि सबैभन्दा नराम्रो उमेर मानिन्छ ।
झापा ७ माघ । समाजमा अन्तरजातीय विवाहले अझैंपनि मान्यता पाएको छैन । यदा कदा प्रेम मार्फत समाजमा अन्तरजातीय वैवाहिक सम्वन्ध स्थापित हुने गरे पनि पूर्ण रुपमा अन्तरजातीय विवाहले मान्यता नपाउँदा आत्महत्यासम्मका घटना समाजमा घट्ने गरेका छन् । यसकै पछिल्लो उदाहरण हो – झापाको कनकाई नगरपालिका –६ निवासी अस्मिता तोलामी (सार्की) र सोही ठाउँका इश्वर भट्टराईको आत्महत्या पनि । उनीहरुले आज विहान एकै ठाउँमा आत्महत्या गरेका छन् ।
कनकाई नगरपालिका–७ स्थित विरिङ खोला नजिकै २३ वर्षीय तोलामी र उनकै छिमेकी २५ वर्षीय भट्टराईले सिसैंको रुखको हाँगामा एउटै डोरीको पासो लगाएर आत्महत्या गरेका हुन् । इलाका प्रहरी कार्यालय बिर्तामोडका प्रहरी नायव उपरीक्षक केशवकुमार थेवेले दिएको जानकारी अनुसार विहान ५ वजे घरबाट निस्किएका उनीहरुले प्लाष्टिकको डोरीको प्रयोग गरेर आत्महत्या गरेका छन् । आत्महत्या गरेका उनीहरु अंगालोमा वाधिएर झुण्डिएको देख्दा पनि प्रेम सम्वन्धका कारण यस्तो कठोर निर्णय गरेको हुनुपर्छ प्रहरी नायव उपरीक्षक थेवेले भन्नुभयो ।
माघ २४ गते केटीको विवाह हुने निश्चित भएको र उनको फूलमाला पनि भइसकेको पारिवारिक श्रोतले जनाएको छ । अस्मिताको विवाह विराटनगर निवासी एक व्यक्तिसंग निश्चित भएर फूलमाला भएको बताइएको छ । भट्टराई भने चालकको काम गर्दै आएको र उनले ट्याक्टर चलाउदै आएको स्थानीयवासीले बताएका छन् ।
कनकाई नगरपालिका–७ स्थित विरिङ खोला नजिकै २३ वर्षीय तोलामी र उनकै छिमेकी २५ वर्षीय भट्टराईले सिसैंको रुखको हाँगामा एउटै डोरीको पासो लगाएर आत्महत्या गरेका हुन् । इलाका प्रहरी कार्यालय बिर्तामोडका प्रहरी नायव उपरीक्षक केशवकुमार थेवेले दिएको जानकारी अनुसार विहान ५ वजे घरबाट निस्किएका उनीहरुले प्लाष्टिकको डोरीको प्रयोग गरेर आत्महत्या गरेका छन् । आत्महत्या गरेका उनीहरु अंगालोमा वाधिएर झुण्डिएको देख्दा पनि प्रेम सम्वन्धका कारण यस्तो कठोर निर्णय गरेको हुनुपर्छ प्रहरी नायव उपरीक्षक थेवेले भन्नुभयो ।
माघ २४ गते केटीको विवाह हुने निश्चित भएको र उनको फूलमाला पनि भइसकेको पारिवारिक श्रोतले जनाएको छ । अस्मिताको विवाह विराटनगर निवासी एक व्यक्तिसंग निश्चित भएर फूलमाला भएको बताइएको छ । भट्टराई भने चालकको काम गर्दै आएको र उनले ट्याक्टर चलाउदै आएको स्थानीयवासीले बताएका छन् ।
रौतहटको हर्दिया पल्टुवा गाविस वडा नम्बर ३ की ३५ वर्षीया रेणुदेवी साह र ९ वर्षीया छोरी अंकिता कुमारीको राति धारीलो हतियार प्रहार गरी हत्या भएको थियो ।
आमा रेणु र छोरी अंकिताको हत्या आरोपमा पक्राउ परेका चन्द्रपुर नगरपालिका वडा नम्बर १३ का ५० वर्षीय राजेन्द्र दास तत्मालाई मंगलबार रौतहट जिल्ला अदालतका न्यायधिश लक्ष्मीराम ढुङ्गानाको इजलासले पुर्वपक्षका लागि थुनामा राख्न आदेश दिएको हो ।
मृतक महिलाका श्रीमान रामबालक साह चार वर्षअघि बैदेशिक रोजगारीमा गएको मौका छोपेर घरबाट बाहिर बोलाएर रेणु र छोरी अंकिताको शरिरभरी धारिलो हतियार प्रहार गरी विभत्स तवरले हत्या गरेका थिए ।
प्रहरीले तत्मालाई घटना घटेको चार दिनपछि बिश्रामपुर गाविसबाट पक्राउ गरेर अनुसन्धान गर्दै जाँदा अझ अनुसन्धान दुरुस्त बनाउन माघ १२ गते उनको पोलिग्राफी ग¥यो । तत्मालाई प्रहरीले गरेको पोलिग्राफीमा ०.१ प्रतिशत पनि निर्दोष भेटिएन ।
उनी घरबाट माइली छोरी अंकितालाई सँगै लिएर आएपछि तत्माले सोचेको काममा छोरी बाधक बनेपछि आवेगमा आएर दुवै जनामाथि अन्धाधुन्ध खुकुरी प्रहार गरी छतविछत अवस्थामा पारेर आमा छोरीको हत्या गरेको इलाका प्रहरी कार्यालय गरुडाका प्रहरी निरीक्षक सन्तुलाल जैसवालले बताए ।
आमाछोरी एक घण्टासम्म घर नफर्किंदा सासु एतबरिया र देवर रामएकवाल साह खोजतलास गर्दै जाँदा घरभन्दा ३ सय मिटर दक्षिण पूर्व–उत्तर उखुबारी नजिकको बाटोमा विभत्स रुपमा हत्या गरिएको अबस्थामा दुवैको शव फेला परेपछि स्थानीयहरुले प्रहरीलाई खबर गरेको थियो ।
आमा छोरीको घाँटी, टाउको, औंला, अनुहारसहित शरिरको विभिन्न भागमा धारिलो हतियारले काटेर विभत्स हत्या भएलगत्तै प्रहरीले अपराधी पत्ता लगाउन तालिम प्राप्त कुकुरको समेत प्रयोग गरेको थियो । मधेसमा जारी आन्दोलनको बेला प्रहरी–जनता बीचको समबन्ध चिसिएको बेला भएको घटना पत्ता लगाउन रौतहट प्रहरीलाई ठूलो चुनौतीको सामना गर्नु परेको थियो ।
आमा रेणु र छोरी अंकिताको हत्या आरोपमा पक्राउ परेका चन्द्रपुर नगरपालिका वडा नम्बर १३ का ५० वर्षीय राजेन्द्र दास तत्मालाई मंगलबार रौतहट जिल्ला अदालतका न्यायधिश लक्ष्मीराम ढुङ्गानाको इजलासले पुर्वपक्षका लागि थुनामा राख्न आदेश दिएको हो ।
मृतक महिलाका श्रीमान रामबालक साह चार वर्षअघि बैदेशिक रोजगारीमा गएको मौका छोपेर घरबाट बाहिर बोलाएर रेणु र छोरी अंकिताको शरिरभरी धारिलो हतियार प्रहार गरी विभत्स तवरले हत्या गरेका थिए ।
प्रहरीले तत्मालाई घटना घटेको चार दिनपछि बिश्रामपुर गाविसबाट पक्राउ गरेर अनुसन्धान गर्दै जाँदा अझ अनुसन्धान दुरुस्त बनाउन माघ १२ गते उनको पोलिग्राफी ग¥यो । तत्मालाई प्रहरीले गरेको पोलिग्राफीमा ०.१ प्रतिशत पनि निर्दोष भेटिएन ।
उनी घरबाट माइली छोरी अंकितालाई सँगै लिएर आएपछि तत्माले सोचेको काममा छोरी बाधक बनेपछि आवेगमा आएर दुवै जनामाथि अन्धाधुन्ध खुकुरी प्रहार गरी छतविछत अवस्थामा पारेर आमा छोरीको हत्या गरेको इलाका प्रहरी कार्यालय गरुडाका प्रहरी निरीक्षक सन्तुलाल जैसवालले बताए ।
आमाछोरी एक घण्टासम्म घर नफर्किंदा सासु एतबरिया र देवर रामएकवाल साह खोजतलास गर्दै जाँदा घरभन्दा ३ सय मिटर दक्षिण पूर्व–उत्तर उखुबारी नजिकको बाटोमा विभत्स रुपमा हत्या गरिएको अबस्थामा दुवैको शव फेला परेपछि स्थानीयहरुले प्रहरीलाई खबर गरेको थियो ।
आमा छोरीको घाँटी, टाउको, औंला, अनुहारसहित शरिरको विभिन्न भागमा धारिलो हतियारले काटेर विभत्स हत्या भएलगत्तै प्रहरीले अपराधी पत्ता लगाउन तालिम प्राप्त कुकुरको समेत प्रयोग गरेको थियो । मधेसमा जारी आन्दोलनको बेला प्रहरी–जनता बीचको समबन्ध चिसिएको बेला भएको घटना पत्ता लगाउन रौतहट प्रहरीलाई ठूलो चुनौतीको सामना गर्नु परेको थियो ।
Police bust local moonshine creation
The District Police Office, Saptari the previous evening captured two people for running unlawful home made alcohol generation.
The police group struck the local moonshine generation focus and appropriated 1000 liters of unlawful alcohol and 2000 liters of crude material.
The strike was done at the habitations of Bishwonath Sah and Mahendra Sah of Jamunimadhyepura – 1 amid which the specialists seized cooking utensils used to make alcohol and machines.
The District Police Office, Saptari the previous evening captured two people for running unlawful home made alcohol generation.
The police group struck the local moonshine generation focus and appropriated 1000 liters of unlawful alcohol and 2000 liters of crude material.
The strike was done at the habitations of Bishwonath Sah and Mahendra Sah of Jamunimadhyepura – 1 amid which the specialists seized cooking utensils used to make alcohol and machines.
Two people passed on the spot in a street mischance at Faksib VDC of Dhankuta on Sunday.
The perished have been distinguished as Sunil Magar, Bikram Magar and Milan Magar of Bhedetar VDC, said Superintendent of Police at the District Police Office, Sudipraj Rajbhandari.
The mishap occurred when a van (Ko 1 Cha 818) heading towards Bhedetar from Faksib VDC conveying a marriage suite toppled out and about.
Additionally, four others were harmed in the mischance and state of two is not kidding. The harmed have been sent to Dharan-based BP Koirala Institute of Health Sciences for treatment.
Government focused on executing constitution, boosting economy: PM Dahal
Leader Pushpa Kamal Dahal has said his administration's needs were usage of constitution, and foundation working to support monetary exercises.
Tending to an exceptional cooperation sorted out with the Nepali diaspora in Abu Dhabi on Sunday, PM Dahal stated, "Tending to issues of transient Nepali specialists is another need of the present government. The experience and riches you produce here is the establishment of Nepal's economy. Government knows about its use."
The administration has done some huge works for vagrant Nepali laborers as building weight in the concerned nations to guarantee pay to the groups of those slaughtered abroad, and decrease of the international ID recharging expense.
Additionally, he educated the Nepali people group that legislature at present was proceeding with exchange with all sides. The discoursed were making positive progress for national agreement for the execution of the constitution, he contended.
Despite the fact that the PM conceded that Nepal has neglected to completely saddle the water assets, the legislature was focused on advancement of hydropower.
"I've been observing the advancement ventures. We ought not confound improvement exercises with political intruding," he included.
The connection was additionally gone to by Energy Minister Janardan Sharma, Foreign Secretary Shankar Das Bairagi, Charge de' Affaires to UAE, Netra Bahadur Tandan, and Chief of Protocol Deepak Adhikari, among others.
The vagrant laborers educated the PM about their issues.
Leader Pushpa Kamal Dahal has said his administration's needs were usage of constitution, and foundation working to support monetary exercises.
Tending to an exceptional cooperation sorted out with the Nepali diaspora in Abu Dhabi on Sunday, PM Dahal stated, "Tending to issues of transient Nepali specialists is another need of the present government. The experience and riches you produce here is the establishment of Nepal's economy. Government knows about its use."
The administration has done some huge works for vagrant Nepali laborers as building weight in the concerned nations to guarantee pay to the groups of those slaughtered abroad, and decrease of the international ID recharging expense.
Additionally, he educated the Nepali people group that legislature at present was proceeding with exchange with all sides. The discoursed were making positive progress for national agreement for the execution of the constitution, he contended.
Despite the fact that the PM conceded that Nepal has neglected to completely saddle the water assets, the legislature was focused on advancement of hydropower.
"I've been observing the advancement ventures. We ought not confound improvement exercises with political intruding," he included.
The connection was additionally gone to by Energy Minister Janardan Sharma, Foreign Secretary Shankar Das Bairagi, Charge de' Affaires to UAE, Netra Bahadur Tandan, and Chief of Protocol Deepak Adhikari, among others.
The vagrant laborers educated the PM about their issues.
Human rights yearly report submitted to President
The National Human Rights Commission (NHRC) has presented its yearly report of monetary year 2016-17 to President Bidya Devi Bhandari on Friday.
At a program sorted out at the President's Office in Shital Niwas, NHRC Chairperson Anup Raj Sharma presented the answer to the President, noticed the announcement issued by Spokesperson of President's Office, Kul Prasad Chudal.
After getting the report, President Bhandrai focused on the need to viably execute the NHRC report, shared NHRC'S Spokesperson Mohana Ansari.
Ansari said the 2016-17 Human Rights Report has specified about some war-period cases settled in the year. The Report has prescribed that those discovered blameworthy in human rights infringement ought not considered any arrangement and advancement.
Horticultural Fair commences in Triyuga Municipality
A three-day Agricultural Fair is being held at Triveni of Triyuga Municipality, Udayapur matching with the event of Makar Sankranti.
The District Agriculture Development Office (DADO), Udayapur is arranging the locale level horticultural reasonable with support of many social associations of the region.
The Fair will be held until January 15, DADO, Udayapur Chief, Saroj Kant Adhikari said. The Fair will exhibit 27 slows down showing results of the region's ranchers and other agrarian apparatuses.
Around a hundred ranchers including 30 distinct agriculturists' relationship of the locale will display their items which incorporate different yields, vegetables, leafy foods among different wares, DADO, Udayapur's Crop Development Official, Bishwo Raj Dhungana said.
The Fair will likewise display new advances and agro devices identified with Climate Change. The coordinators expect more than a 1,000 local people and ranchers to go to the reasonable amid which extraordinary agriculturists will be presented grants.